104E98

włosach (człowiek (jaki?) 4- a włosach (jakich?)

Tego typu nierozerwalne skupienia wyrazowe traktuje się niepodzielną przydawkę wiciowy razową, bowiem w pierwszym przy kładów nie chodzi o człowieka o włosach, lecz o człowieka a JJN włosach. a w drugim - nic o kolekcjonowanie rzadkich okazem, kołekefonawame rzadkich okazów monet.

7) Przydawka osobfiw.i występuje w konsiru^ zleksykalizowanych. np. coś takiego. kupię et coś ładnego (v* vo»‘ przymiotnik w związku rządu): zrazy po polsku, sznycłe po wiedci^ (zleksykahzowane wyrażenia przyimkowc w związku przynależności) '

t.2.4. Dopełnienie

§ 20. Charakterystyka dopełnienia. Dopełnienie' fest <'kreśleń J przedmiotowym czasownika (śpiewać piosenkę) lub pr/yinici^

(podobny do ojca), które jest wyrażane rzeczownikiem tluh innym wyr^j występującym sekundantic w funkcji rzecz ). i>dpowia*la na pytan przypadków zależnych (tzn. wszystkich z wyjąikiem M. a " tęc kogo czc-komu? czemu?, kogo? co?, kim? czyni?. o kim? o czym?) i łączy sic określanym wyrazem w związku rządu.

Jako określenie przedmiotowe dopełnienie najczęściej oznacza.

I) przedmiot. który znajduje się w zasięgu oddziaływania c/asowmkalj przymiotnika, np. czytać książkę. opowiadać historię, kierować zakłada czekać na pociąg, chciwy sławy, żądny wiedzy.

2) przedmiot, ze względu na który jes« wykonywana jakaś czynność., „„ _ohrazek ^    cz«o»™kó«

opowiadać przyjacielowi, karnuc psa. usypiać dziecko.    meprzcchodn.ch które nie mogą występować w strome bierno Podanych

³> przedmiot oznaczający współwykonawcę czynności, np rozum mu _{zdań njc mozna Wl(}._{c pr7eks7lalcn}. _{w tfl}, _slłosołv    jtekuwypnet

Z kolegą, waiczyc z nieprzyjacielem-.    Piotra. * Beatu jest oit/iawiadana Marcie. ‘Maria jest rozmawiano z Beatą.

i- hiiic,,* i dnls/c- Pr/v czasownikach przechodnich

^^doTcIntTi:    ^{WmemC l}^^C “

, po- zamianie strony czynne) wypowiedzenia na bierną przcksaatoi s* (por. C z II. Morfologia. Rozdz Ul Fleksja. §10V np.

—- (kolekcjonowani*

okazów (jakich?) 4- rzadkich, okazów (czego?) _ monet) ***&

kolekcjonowanie rzadkich okazów monet

ęirona czynna. Matka usypia dziecko Matka ■ podmiot, agens dziecko ^m dopełnienie, pacjcns Strona bierna .• Dziecko jest usypiane przez matkę.

Dziecko * podmiot, pacjent przez matkę * dopełnienie, agens

popełnienie dalsze przy tego rodzaju przekształceniu nic ulega ruinie, np Matka gotuje dziecku kaszkę W podanym wypowiedzeniu występują dwa dopełnienia dziecku (komu gpiujc?) oraz kaszkę (co gotuje*') Ptzn przekształceniu wypowiedzenia ze strony czynnej na bierną Kaszka test gotowana dziecku przez matkę popełnienie kaszkę przekształć i się w podmiot Jest to więc dopełnienie H^,ZS7C Natomiast dopełnienie dziecku pozostanie nic zmienione. Jest to bowiem dopełnienie dalsze Podobnie )cst w podanych mzej przykładach:

Piotr jedzie na roweru- (na czym*! Marta odpowiada Beacie (komu** Beata rozmaw ia z Martą, (z kim” Janek patrzy na obrazek (na co’)

Występujące w tych zdaniach dopełnienia na rowerze, Beacie. 2 Maną,

4) przedmiot, którego czynność wywołuje jakiś stan nadawcy, np. bytu •Obrazekjest patrzony pnez Janka, uradowany pochwałą. zostałem skrzywdzony przez sąsiada, jcsttt usatysfakcjonowany tym rozwiązaniem:    § 22. Dopełnienie określające czasowniki niodalue i niefleksyjne.

5) przedmiot stanowiący podstawę porównania dla określonej Dopełnienie czasownika modalncgo typu CHCIEĆ. MÓC. MUSIEĆ, czasownika, precyzując jego treść, np. górować nad przeciwnikami, b\ POSTANOWIĆ. PRAGNĄĆ. PRÓBOWAĆ. SPODZIEWAĆ SU;. WOLEĆ, szybkim jak wiatr, uczyć się lepiej od brata;    . ZABRONIĆ, ZAMIERZAĆ oraz nicflcksyjnych typu MOŻNA. NALEŻY,

6) przedmiot oznaczający materiał lub narzędzie służące do wykonywam TRZEBA. WARTO, WOLNO jest wyrażane bezokolicznikiem, łączy się z czynności oznaczonej przez określany czasownik, np. pisać długopisem określanym wyrazem w związku przynależności i odpowiada na pytanie B jfryoJar r nistnłetu. kroić coś nożem, wymachiwać rękami._