10743466f328835045782045043051 n

Kryteria poprawności językowej 2. Kryteria zewnątrzjęzykowe:

a)    k. stopnia rozpowszechnienia (uzualne) - pozwala ocenić pozytywnie innowację bardzo rozpowszechnioną (np. formy czasownikowe: mielić, mieli, mielił; pielić, pielesz, pielił itd. - obok tradycyjnych postaci: mleć, miele, melt; pleć, pell itd.; w oparciu o coś - lepiej: opierać się na czymś)',

b)    k. autorytetu kulturalnego - pozwala zaakceptować innowację pojawiającą się w tekstach wybitnych autorów. W związku z tym mówi się także o kryterium literacko-autorskim lub autorskim;

c)    k. narodowe - wykorzystywane w ocenie innowacji leksykalnych, głównie pochodzących z języków obcych. To kryterium pozwala rozstrzygnąć, czy potrzebne są takie wyrazy zapożyczone, jak np. aprobata, rekomendacja, fetor, koneser, subordynacja, taksować, adnotacja.

Kryterium morfologiczne klasyfikuje wyrazy ze względu na ich właściwości flek-syjne. Wedtug niego wyrazy dzielimy na odmienne i nieodmienne. Pozwala ono wyróżnić dziesięć kategorii części mowy: pięć odmiennych, czyli rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, liczebniki i większość zaimków, oraz pięć nieodmiennych: przysłówki, spójniki, przyimki, partykuły i wykrzykniki.

Ze względu na kryterium semantyczne dzieli się wyrazy (części mowy) na auto-semantyczne - samodzielnie znaczące, petnoznaczne (nazywające czynności, osoby, rzeczy; wskazujące, szeregujące itp., a więc: czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki, przysłówki, zaimki, liczebniki) oraz na synsemantyczne - niepelno znaczne, współznaczące (wykrzykniki, przyimki, spójniki, partykuły).

Klasyfikacja semantyczna na części mowy nie uwzględnia innych cech wyrazów, np. budowy morfologicznej lub możliwości pełnienia przez wyraz określonej funk cji składniowej, dlatego, dzieląc wyrazy na części mowy, uwzględnia się zarówno kryterium semantyczne, jak i morfologiczne i składniowe. Gdyby klasyfikować wy razy tylko według kryterium semantycznego, to np. wyraz biel jako nazwa cechy mógłby być zaliczony do przymiotników, mimo że jego budowa oraz zdolność do pełnienia funkcji podmiotu wskazuje na podobieństwo do rzeczowników.

Według kryterium syntaktycznego (składniowego) wyodrębnia się wyrazy /ń względu na podstawowe funkcje pełnione przez nie w zdaniu (np. podmiotu, przy*:¹ dawki, orzeczenia).

Kultura języka - pojęcie