134,135 2

11

11

zainteresowania książką w ćwiczenia. W początkowym okręt teksty krótkie, rymujące się, lalti i nauczenia się na pamięć. Doskl

tego celu wymieniono, w pkt. 7

lub zabawy z piłką, no.

Kipi kasza, kipi groch,    l

Lepsza kasza niż ten groch,    I

Do od grochu brzuszek holi,

Za to kasza brzuszek goi.

Zastosowanie fraszek, oprócz nauki |1 wicuia, daje możliwość pokazania dzic powanis i wsjłółnego pośmiania się. z ¹ np. Staf i tyraj a¹:

W spółczuje Staś żyrafie,

'Ł< ma tak długą szy-je;

Zrozumieć nie potrafi,

Juk ją codziennie, myje.

litwory literatury dziecięcej zawierają wiele | dźwóękoiiaślaóowczyrh, co w znacznym stopnit! dzieciom zrozumienie i przyswojenie sobie Ji>0 tego typu utworów należy Lohomotywa' 3 Tuwima. Autor stosuje tu zabieg -animizacji — nia przedmiotu: lokomotywa stoi, sapie, dyszy, i zipie, spływa z niej pot, itp. Poeta posługuje zami, co znacznie lepiej trafia do wyobraź słuchaczy: -• wysoka temperatura.

„Bucu, jak gorąco, ueli jak gorąco,

Puff. jak gorąco, uff j;ik gorąco",

-- wielkość i ciężar;

„J.cez choćby przyszło tysiąc atletów l każdy zjadłby tysiąc kotletów,

¹ W. Se»!*wóii: Trójką/:* kwdrcuy, Po/nslt lv77,

PowwńsSie.

■ lllr wiem jak się wytężał,

■dźwignie, taki to ciężar”, li pociągu: wymienia różne grupy towarów,

żując różnych pasażerów, inizm działania lokomotywy: ft gorąca wprawiła to w rucli, ii, co z kotła rurami do tłoków,

I liołami ruszają z dwóch boków, i pchają, i pociąg się toczy, bu te tłoki wciąż tłoczy i tłoczy', turkocą, i puka, i stuka to:”

|or stosuje często wyrazy dzwiękonaśladow cze, jed-j u charakterze wiersza decyduje jego budowa składni. Dopóki lokomotywa stoi, autor używa zdań jich oznajiuiijących. Kontrastowo przedstawia zajedź ruszania pociągu używa równoważników H«n („Nagle — gwizd”...), a następnie przedstawia

Mriomeiit ruszania lokomotywy:

Najpierw powoli jak żółw ociężale i U uszyła maszyna po szynach ospale..- nagromadzone są tu wyrazy z głoskami S, ś, s, co sprawia wra-j lenie szumu i syczenia, cech charakterystycznych p"zy ruszaniu lokomotywy, a jednocześnie zestaw wyrazów (żółw, powoli, ociężale, ospale) obrazuje chwilę, odjazdu

pociągu.

Naśladując przyspieszenie jazdy pociągu pucta stosuje, obok wyrazów dżwiękonaśladowczycb (np. puka, stuka, tak to to), zdania krótkie, pytające, z częstym powtarzaniem lego samego wyrazu (np. A dokąd? A dokąd ?... I spieszy się, śpimy... Po torzc, po lorze... Tak to tn, tak, to, to, tak to to, tak). Lokomotywa jest utworem, który z powodzeniem można stosować jako ćwiczenie ortofnnicznc z wykorzystaniem wszystkich jego etapów: oddychania (wydychania powietrza przy mówieniu Imch, uch, puff, uff), ćwiczenia głosu (swobodne operuwanic głosem podczas wymawiania pi>-

135

134

1

J. Tuwi/c. l.<>h->r>>oijt-.a, Rjfipktt. Tlone rarfio. WaJ•za-oa 15*75, NK '[