136 6

Surowiec leczniczy stanowi ziele zawierające:

olejek eteryczny (p-cymcn, karwakrol, tymol, terpineol, cytraJ),

D|

oraz garbniki, gorycze, kwasy organiczne, flawonoidy, witaminy (B-Comp[_{Cx (}

sole mineralne (duto jodu i nieco sodu, krzemu i siarki)

Właściwości i zastosowanie

Jest silny środkiem antyseptvcznym i tonikicm ogólnym o właściwościach lecznic**. Niszczy infekcje grzybicze, np grzybicę międzypalcową Liście macierzanki doda]* kąpieli pobudzają krążenie, działają odkażająco Polecana jest do pielęgnacji szorstl ^ tłustej cery ora/ przetłuszczających się włosow Parówki z macierzanki oczyszu^/Sj twarz>’ Olejek macierzankowy używany jest jako antyscptyczny składnik płynów do pł^jJ ust, past do zębów oraz do perfumowania mydeł i kosmetyków przcznac/onyck 4 mężczyzn

MELISA l.KKARSKA Melissa officinalis L miododajny eliksir tycia Występowanie _

Melisa to bylina należąca do rodziny wargowych, o charakterystycznych Roztarte liście wvdziclają przyjemny, cytrynowy zapach Naturalnym obszarea występowania melisy jest środkowo-wschodnia cześć regionu śródziemnomorskiego Ot czasów starożytnego Babilonu uważana była za roślinę pszczelarską i miododajną (mtittap, grecku znaczy „pszczoła”, a me! po łacinie to miód) W mitologii greckiej Melissa była c ni* która opiekowała się małym Zeusem na Krecie - karmiła go kozim mlekiem i miodem. Zana została zamieuiona w pszczołę, nie tylko bogów, ale i ludzi nauczyła jeść miód Dia dotyczące właściwości leczniczych melisy pochodzą z początków naszej eryPiiniusz polecał melisę przeciwko ukłuciom owadów. Dioskorydes i Awicenna stosowali ją iako śroJd wzmacniający, odpędzający melancholię i pozwalający dożyć w zdrowiu „stu laf Sw^u Hildegarda z Bingen mawiała, że melisa łączy w sobie siłę piętnastu ziół, a Pincttai! skutecznie stosował na wszystkie choroby wino melisowe, określając je mianem „ełikcr; życia''. Z XIII w. pochodz.i prosty przepis na długowieczność, wieczną młodość cułi i umysłu poranna filiżanka herbaty /. melisy osłodzona miodem Syrcniusz pis.il w swoim , Zielniku, herbarzem z łacińska znwionym” . ze ..melisa rozum i dowcip ostrzy, serce stwO-rozwesela", Na początku XVII w zakon karmelitów bosych w Paryżu rozpoczął produkcpl

wody karmel itańsk i ej Podobny skład ma dzisiaj Melisana Ktoster/ruu _ _J

Surowice i jego skład chemiczny

Surowcem są liście i szczyty pędów o charakterystycznym, cytrynowym zapadł-zawierające olejek eteryczny (cytroncllal. cytral). triterpeny (kwas oksanolowy i ursolo">) aldehydy terepenowe o silnie uspokajającym działaniu, fenylokwasy (kwas kawcM chlorogenowy, rozmarynowy), garbniki (estry kwasu kawowego o przeciw^ iruso*)'¹¹ działaniu), flawonoidy, kwas askorbinowy i melisowy, karoten, śluz)’ i sole mineralne Właściwości

I spokajające (obniżające próg wrażliwości cenlialnego układu nerwowego aldehydy terpenowe), przed wskurczo we (porównywalne z papaweryną). pobudzaj*¹ czynności wydziclniczc. przcawutfcniającc (flawonoidy i fenylokwasy). przcciw/ap³^ przcciwbaktcryjnc (olejek cteryc/uy działa skutecznie na paciorkowca bemolizU^* gronkowca złocistego i paciorkowca zieleniejącego), przeciwrrusowe (garbniki = estry ś"'*⁹' kawowego działają np na wirus opryszczki)

_Zastosowanie________

Melisę stosuje się w stanach pobudzenia nerwowego, bezsenności, nerw**’ wegetatywnych żołądka (skurcze), serca (kołatanie, duszności), jelit (zaparcie, wzdęć* skurcze), naczyń (skoki ciśnienia); przy stanach skurczowych dróg żółciowych, w depf^^- j melancholii

raętiznic stosuje się melisę na ukąszenia owadów, stłuczenia, trudno gojące się l~ jtany zapalne skóry, wypryski, do płukania jamy ustnej i gardła Ekstrakty z melisy są ^nikicm płynów do kąpieli, płukanck i szamponów do włosów przctłuszających się. leniów dla cery łojotokowej, maseczek ziołowych (chroni przed bólem głowy) Receptury ^ kosmetycznych z wykorzystaniem ziela melisy zamieszczone są w dziale „Preparaty ^“jrczne”

Zewr

W aroinotcrapii olejek melisowy (A fel/isa Oil, Union Balm Oil) wpływa odświeżająco izm, uspokaja nerwy, działa przeciwdepresyjnie i pr/eciwbaktcryjnie. Stosowany jest ach aromterapeutycznych do masażu, kąpieli, inhalcji, łagodzi napięci anerwowe, ^.r skutki szoku, przywraca równowagę psychiczną, leczy arytmię. reguluje ciśnienie, pomaga w bolesnych i nieregularnych miesiączkach, przy problemach menopauzy, riburzeniach żołądkowych, infekcjach gardła, szkarlatynie Kompresy leczą infekcje skóry, jjsybice, egzemy, liszaje, opryszcz.kę. Olejek melisowy nie odgrywa znaczącej roli w jsiemyślc perfumeryjnym, ponieważ ma zapach zbliżony do tańszych olejków cytrynowego c/y lcmongraso wego

MIĘTA PIEPRZOWA (Peppcrniint) Menthapiperita L - oczyszczająca i antyseptyczna

Występowanie

Mięta to popularna roślina o charakterystycznym zapachu, dostarcza surowca go w postaci liści. Mięta jako lekarstwo na niestrawność była używana już przez ian, a prawdopodobnie nawet przez starożytnych E gipcjan Surowice i jego skład chemiczny

Występują w nich garbniki, tlawonidy (luteolina, apigenina), inozytol, niacyna, związki goryczowe, fenylokwasy (rozmaiynowy), witaminy A i C oraz sole mineralne i magnez, potas, miedź., jod, krzem, żelazo i siarka

____Właściwości __    ____

Olejek stymuluje układ nerwowy oraz poprawia uilcnowanie krwi. oczyszcza i #nacnia cały organizm, pomaga w trawieniu, uspokaja ustrój i wzmacnia mięśnie serca Osłabia zmęczenie, rozjaśnia umysł i odświeża oddech. Mięta skuteczna jest przy bólach ^ba, głowy i jako natychmiastowy lek w przypadkach szoku. ze względu na swoje Iwości stymulujące Mięta jest stosowana w leczeniu zabuizeń żołądkowo-jclitowych i

:cji maści przeciwreumatycznych_ ____ _

Olejek z mięty pieprzowej ma działanie następujące: uspakaja i reguluje pracę układu nego. działa antyseptyczme, przeciwbólowa, rozkurczowo, odkażająco, udrazniająco i ująco tui drogi oddechowe, chłodzi i łagodzi skórę, pobudza, odświeża Zastosowanie

any jest do pielęgnacji wszystkich rodzajów cery, a zwłaszcza cery tłustej, ncj i zanieczyszczonej Pomaga w leczeniu trądziku pospolitego, przekrwień i stanów aych skóry Kremy i toniki zawierające miętę działają ściągające na pory skóry oraz iają cerę Olejek miętowy jest podstawowym składnikiem past do zębów, płynów do a ust. odświeżających kremów do masażu, dodatków do kąpieli, maseczek oraz żeli

MIŁORZĄB JAPOŃSKI IGinkgol Ginfiko biloba

- uszczelniający naczynia km tonoine

Występowanie

To drzewo, o pięknych, złocistych jesionią liściach, spotyka się dzisiaj w stanie dzikim Otynie w górach zachodnich Chin, ale 150 min lat temu porastało ogromne obszary Eurazji i ę^cryki Północnej Ta „żywa skamielina” przetrwała do dzisiejszych czasów między innymi

267