117828208

rozpowszechnione w świecie roślin. Stanowią główne składniki olejków eterycznych oraz substancji lotnych wydzielanych przez rośliny. Monoterpeny są bardzo popularnymi związkami o znanej i udokumentowanej aktywności. Ich działanie hamujące wzrost mikroorganizmów przedstawia się następująco:

■    bakterie Gram-dodatnie: a-pinen, p-pinen, cytral, limonen, geraniol, tujon;

■    bakterie Gram-ujemne: cytral, mentol, geraniol;

■    dermatofity: askardiol, cytral, cytronelal, cytronelol, geraniol, mentol, linalol, menton, octan tymolu;

■    drożdże: cytral, geraniol [27].

Monoterpeny posiadają wiele istotnych właściwości farmakologicznych, m in. działając drażniąco na błony śluzowe i na skórę. Stosowane zewnętrznie powodują lepsze ukrwienie, natomiast stosowane wewnętrznie wykazują działanie moczopędne, wykrztuśne, odkażające i przeciwświądowe. Używane są też jako środki aromatyzujące i kosmetyczne.

Pod względem struktury monoterpeny można podzielić na:

a)    monoterpeny acykliczne,

b)    monoterpeny monocykliczne,

c)    monoterpeny dicykliczne,

d)    monoterpeny tricykliczne.

2.1.1.1. Monoterpeny acykliczne

Do monoterpenów acyklicznych zaliczamy związki chemiczne należące do następujących klas:

■    Węglowodory CioHjó - są to związki stosunkowo nietrwałe, które łatwo polimeryzują. Do tej grupy należą ocymen i /?-mircen. Ocymen występuje w olejkach eterycznych bazylii i lawendy, natomiast /?-mircen jest składnikiem olejków eterycznych chmielu i igieł świerku. Wykazuje on umiarkowane działanie antyoksydacyjne [28].

18