141 3

] Preparaty kosmety

ame

141

~azwą formalina. Formalina jest to 35-40% roztwór o^zeznaczony do dezynfekcji instrumentów kosmetycznych nieodpornych na wysoką temperaturę, np. szoatutek, pędzli i wacików wiskozowych.

-ormaldehyd to przykład organicznego związku grupy aldehydów (alkanali). Aldehydy pełnią bar-zo ważną rolę w produkcji perfum. Wytwarza się je syntetycznie lub izoluje z naturalnych substancji za-sachowych, np. cytral otrzymuje się z liści lemonki. -Jdehydy podkreślają nuty zapachowe perfum.

^:odczas utleniania izopropanolu powstaje aceton propanon). Jest on dobrym rozpuszczalnikiem lakierów i dlatego dodawany jest do nich i do zmywamy do paznokci. Działa również silnie odtłuszczają-:o i dlatego może niekorzystnie wpływać na skórę płytkę paznokciową.

=ochodną acetonu jest dihydroksyaceton (DHA). - eśli przy pierwszym i trzecim atomie węgla zastąpimy atomy wodoru grupą wodorotlenową otrzymamy .vzór strukturalny dihydroksyacetonu. Tworzy on : keratyną skóry żółto-brązowy związek i dlatego dodawany jest do samoopalaczy. (DHA niekiedy zali-:zany jest do cukrów prostych).

Ketony to składniki niektórych olejków eterycznych, np. olejku kamforowego. Stosowane są również jako Wry UV.

4.4. Kwasy

4.4.1. Kwasy organiczne

Wiele kwasów organicznych znanych jest i stosowanych na co dzień w gospodarstwie domowym. Kwas octowy, cytrynowy czy winowy używane są do usuwania kamienia z ekspresów do kawy i żelazek. Każdy zna zapach kwasu masłowego, który powstaje podczas procesu jetczenia masła.

Kwasy organiczne w niedużym stężeniu nie są tak żrące jak kwasy nieorganiczne. Zobojętniają skórę po działaniu zasad. np. mydła, kremu do golenia czy kremu do depilacji. Kwasy te przywracają skórze kwaśną warstwę ochronną i pH typowe dla skóry, wynoszące około 5,5. Na powierzchnię skóry działają ściągająco i uodporniają ją na wpływ czynników zewnętrznych, dlatego są składnikami preparatów kończących zabiegi kosmetyczne, np. toników do twarzy i wód po goleniu. Większość kremów ma pH 5,5 dzięki dodaniu kwasów organicznych, np. mle-

Gramojonów/litr    Wartości pH-

1 1	=	10°		0
1 10	=	10-’	ss	1
1 100	=	10-^2		2
1 1000	—	10-^3		3
1 10000	—	10^4		4
1 100 000	=	10 ^5	—	5
1 1000000	=	10^6		6
1 10 000 000	—	10-^7		7
1 100 000 000	—	10^8		8
1 1 000 000 000	=	10-°		9
1 10000000000	=	10 ^10		10
1 100000000000	—	10 ^11		11
1 1 000000000000	—	10 ^12		12
1 10 000 000 000 000	=	10 ^13		13
1 100 000 000 000 000	=	10"		14

Skala pH: od obojętnego pH (7) moc kwasu wzrasta do 0. Od 7 do 14 wzrasta moc zasad.

kowego, cytrynowego czy winowego. Takie kremy wspomagają funkcje skóry. Kwasy mlekowy i cytrynowy są też naturalnymi czynnikami nawilżającymi.

Charakterystyczną cechą kwasów organicznych jest grupa karboksylowa (COOH). W roztworach wodnych atom wodoru grupy karboksylowej odrywa się jako jon H⁺. Im więcej jonów H⁺ zostanie oderwanych, tym kwas jest mocniejszy. Kwasy organiczne tylko w niewielkim stopniu ulegają dysocjacji. Wydzielają stosunkowo niewiele jonów H⁺. Kwasy nieorganiczne bardzo silnie dysocjują w wodzie.

Tak jak kilogram jest miarą masy, tak wartość pH jest miarą mocy kwasów i zasad. Moc kwasów i zasad w preparatach kosmetycznych jest bardzo zróżnicowana. Wartość pH umożliwia dokładny pomiar kwasowości i zasadowości. Moc kwasu wyznacza stężenie w jego roztworze jonów H⁺. Jony OH’ są przyczyną reakcji zasadowej (alkalicznej) w roztworze. Nawet w wodzie destylowanej o odczynie obojętnym (pH 7) niektóre cząsteczki wody dysocjują na jony H⁺ i OH’. Przy pH 7 liczba jonów H⁺ i OH’ jest zrównoważona. Im niższe pH, tym większe stężenie jo-