143 5

rzeczywistą m mierzonej wielkości lub też różnicę między wartością realizacji zmiennej losowej x, a wartością średnią m zmiennej losowej.

Wyróżnia się błędy:

-    duże,

-    systematyczne,

-    przypadkowe.

Przed przystąpieniem do opracowania matematycznego wyników pomiaru należy przeprowadzić postępowanie mające na celu ujawnienie błędów dużych i systematycznych w wynikach pomiaru. Po wyeliminowaniu wyników pomiarów obarczonych błędem dużym i usunięciu błędów systematycznych, otrzymuje się zbiór wyników pomiarów jedynie z błędami przypadkowymi, które charakteryzują się określonym prawem rozkładu i one podlegają analizie statystycznej.

b) Wykluczanie wyniku obarczonego dużym błędem

Jeżeli przy dokonaniu pomiarów otrzyma się wynik, który znacznie różni się od pozostałych wyników, wówczas nasuwa się podejrzenie, że wynik ten jest obarczony dużym błędem.

Niech x * oznacza wartość wyniku zawierającego błąd duży, natomiast n jest liczbą wyników możliwych do przyjęcia.

Niech zachodzi następująca relacja

t =

x

x

> t_n (P)

(II-1)

O

gdzie: x =

n

(H*2)

n

(II.3)

przy czym: x - wartość średnia z próbki;

s₀ - wartość średnia w próbce będąca nieobciążonym

estymatorem odchylenia standardowego z populacji;

t_n (P) - wartość krytyczna podana w tabeli II. 1 dla przyjętego poziomu ufności P = 0,99.

141