150 7

5. Przykład zastosowania uproszczonej metody opracowania wyników

Należy określić zmienność cechy, jaką jest wytrzymałość ścinanego pręta miedzianego o przyjętym profilu i wielkości przekroju. Badania przeprowadzono przy użyciu maszyny wytrzymałościowej. Przy wielokrotnym powtarzaniu tego samego badania otrzymano 20-elementową próbkę losową. Szereg realizacji, po uporządkowaniu wyników, tworzy ciąg niemalejący wartości realizacji, który ma postać:

1790, 1790, 1795, 1795, 1800, 1800, 1800, 1810, 1815, 1815, 1830, 1830, 1830, 1835, 1850, 1860, 1865, 1875, 1880, 2000.

Analizując wyniki tego szeregu zauważyć można, że wynik skrajny po stronie wartości największych odbiega znacznie od pozostałych.

Można podejrzewać, że x * = 2000 jest wynikiem obarczonym błędem dużym i wtedy liczba wyników możliwych do przyjęcia n = 19.

Wartość średnia x i odchylenie średnie s₀ z próbki (bez uwzględnienia x*oraz przyjmując rząd dokładności dla x i s₀ wg [19]) obliczone wg wzorów (II.2) i (II.3) wynoszą:

* = 1824,

5₀= 29,5,

stąd ze wzoru (II.l)

/ = 5,944 >t_{n = l9} = 2,956.

Ponieważ t > t_n, istnieje podstawa do stwierdzenia, że x * = 2000 jest obarczony dużym błędem i należy go wykluczyć z dalszego opracowania wyników. Postępowanie powyższe można dalej prowadzić dla pozostałych wyników skrajnych (od strony lewej i prawej), ale w tym przypadku nierówność (II.l) dla nich nie zachodzi i nie ma podstaw do ich odrzucenia.

Zmodyfikowany szereg kumulacyjny wyników opracowano w formie tabelarycznej (tab. II.l)

148