fiz (14)

2. PODSTAWOWE METODY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW

Rodzaje błędów pomiarowych

Podczas pomiaru zachodzi zawsze oddziaływanie pomiędzy przyrządem pomiarowym a układem badanym. Wynikiem takiego oddziaływania może być zaburzenie układu obserwowanego, a więc zmiana jego stanu. Przykładowo, gdy mierzymy temperaturę wody za pomocą termometru rtęciowego, to pomiędzy wodą a termometrem zachodzi oddziaływanie polegające na wymianie pomiędzy nimi pewnej energii w postaci ciepła. W rezultacie tej wymiany temperatura wody nieco się zmienia; stan układu ulega zmianie, czyli zaburzeniu.

Zawsze musimy tak dobierać przyrządy i metody pomiarowe, aby zaburzenie wielkości mierzonej było znacznie mniejsze od niepewności, z jaką wielkość tę wyznaczamy. Rzeczą oczywistą jest, iż używane przyrządy muszą być wykorzystywane zgodnie z instrukcjami ich obsługi (np. podstawa wagi analitycznej musi być ustawiona dokładnie poziomo, waga nie może znajdować się blisko źródeł ciepła, stolik, na którym ona stoi, nie powinien podlegać drganiom).

W przypadku gdy zaburzenie wprowadzane przez dostępne metody pomiarowe jest nieuchronne, możemy próbować je ocenić i wprowadzić odpowiednią poprawkę do wyniku opisującego wielkość mierzoną. Poprawek nie można stosować do wyników pomiaru wielkości mikroskopowych, gdy zaburzenie przez pomiar jest tego samego rzędu, co wielkość mierzona.

Wykonując pomiar uzyskujemy wynik, którego wartość zawsze obarczona jest pewną niepewnością wynikającą chociażby z precyzyjności wycechowania używanego miernika. Poza tym wyniki