1614478r3501521006901S3871737 o

2. sok rai i s (ok. 469-399 v. v ja.)

Urodził się i żył w Atenach Całe życic od<l*ł d/mtainoki nauc/yucl*Wcj Uc/ył bezinteresownie. Był doskonałym, retorykicrn umiejącym każdą zła oprawę f*⁷' w dobrym świetle Pozostawał człowiekiem niezależnym i dumnym Nic dbał o swoje sprawy majątkowe. Przyglądając się różnym towarom, miał pewnego raz u powicd/i* „./</* wiele jest rzeczy, których potrzeby nie odczuwam " Często powtarzał Srebro I purpura użyteczne set ^na ocenie, ale nie w życiu . Jego druga Żona, K    ¹

niego n;ijwicks/ym u t r ;i j>i » r i o-r n StfOfOWftki gO    rriu, ze jest nierobem

dba o dom, o swoje ubranie, o wygląd. Jej wymyślania przyjmował z wyrozumiałością Kiedy pewnego razu żona naurągała mu i wylała na głowę wiadro wody, Sokrates powiedział: „Czyż nie mówiłem, że kiedy Ksantypa grzmi, to potem lunie deszcz A gdy Alkibiades powiedział: „Wymyślania Ksantypy są nie do zniesienia", Sokrates odparł: „Ja się przyzwyczaiłem, tak jak się można przyzwyczaić do ciągłego warkotu kołowrotka A ty, na przykład, czy dobrze znosisz gęganie gęsi?". Alkibiades odrzekł: „Tak, ale one dają mi jaja i pisklęta". Sokrates odpowiedział mu: „A mnie Ksantypa urodziła synów". Innym razem mówił: „Pojąłem za żonę jędzę, tak jak jeźdźcy wybierają narowis/e kemie. I tak jak oni, jeżeli potrafią ujeździć takiego lutnia, dadzą sobie radę ze wszystkimi, tak i ja, dzięki temu, że mogę wytrzymać z Ksantypa, potrafię współżyć ze wszystkimi ludźmi ”

W 399 r. p.n.e. fabrykant Anytos, mówca Lykon i poeta Meletos oskarżyli Sokratesa o demoralizację młodzieży oraz bezbożność. Sąd uznał go winnym i skazał na śmierć przez wypicie cykuty. Chociaż przyjaciele ułatwiali Sokratesowi ucieczkę, on nie skorzystał ze sposobności, wypił truciznę, poddając się wyrokowi sądowemu.

2.1. Poglądy etyczne Sokratesa

Był przekonany, że cnota jest dobrem bezwzględnym. Arcie (cnota) oznaczała przede wszystkim konkretną umiejętność albo skuteczność w działaniu, która zależała od właściwego zrozumienia czy też wiedzy na temat tego zadania. Arcie oznaczało także powszechną funkcję, którą powinniśmy realizować ze względu na nasze wspólne człowieczeństwo. Takie wartości, jak sprawiedliwość, odwaga, panowanie nad sobą są zaletami moralnymi zawsze i wszędzie, wywodzą się bowiem z natury rzeczy, a nie są ustanawiane przez ludzi- są zatem powszechne i jednakowe dla wszystkich. Te zalety moralne przewyższają inne dobra, o które ludzie zabiegają (zdrowie, bogactwo, sława), a które w skutkach mogą być złe. Sokrates uważał więc, że są dobra wyższe i niższe. Mówił: „Czy nic wstydzisz się dbać o pieniądze, sławę, zaszczyty, a nie o rozum prawdę i o to, by dusza stała się najlepsza”. Stanowisko to można określić moralizmcm, a Sokratesa uznać za twórcę etyki.