168

172 Podstawy elektrokardiografii

1. Po przekroczeniu jakich wartości mówi się o (a) przyspieszonym lub (b) wolnym rytmie zatokowym?

Powyżej umownej granicy 100/min mówimy o przyspieszonym rytmie zatokowym. Także umowna jest granica 55/min, poniżej której rozpoznaje się wolny rytm zatokowy u osób powyżej 55 roku życia (kryterium nie dotyczy sportowców). Tak wolny rytm wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju choroby wieńcowej. Większość lekarzy rozpoznaje wolny rytm serca poniżej 60/min.

Uwaga: Wolny rytm serca cechuje wytrenowanych sportowców, zwłaszcza wyczynowych. Średnia częstotliwość serca biegaczy wynosi 55/min.

Arytmie zatokowe

1.    Jak oddychanie wpływa na rytm serca?

Rytm serca przyspiesza się podczas wdechu (wskutek hamowania nerwu błędnego), a zwalnia podczas wydechu. Te zmiany rytmu nazywa się niemiarowością zatokową (oddechową).

2.    Jak niemiarowość oddechową rozpoznaje się w EKG?

Na podstawie stopniowego skracania, a następnie stopniowego wydłużania odstępów RR (zwanego efektem akordeonowym).

EKG 78. Ten elektrokardiogram należy do zdrowego, 18-letniego chłopca. Stopniowe zmiany odstępów RR wskazują na niemiarowość zatokową. Przyspieszenie rytmu następuje podczas wdechu.

KOMORKI ROZRUSZNIKOWE I PRZEZBŁONOWY POTENCJAŁ CZYNNOŚCIOWY

Nieomal każda część układu przewodzącego może zacząć narzucać rytm serca, ponieważ komórki rozrusznikowe znajdują się właśnie w układzie przewodzącym. Uwaga: Prawdopodobnie nie ma komórek rozrusznikowych w środku węzła AV, gdzie dochodzi do zwolnienia przewodzenia impulsów. Zamiast kontrowersyjnych określeń „rytm węzłowy'” lub „przedwczesne pobudzenie węzłowe", lepiej posługiwać się nazwą „rytm z łącza” lub „pobudzenia z łącza”. Pojęcie to obejmuje również pęczek Hisa, w którym prawdopodobnie mieszczą się „węzłowe” komórki rozrusznikowe.

Potencjały czynnościowe i komórki rozrusznikowe

1. Jak rejestruje się potencjał czynnościowy komórki?

Komórkę nakłuwa się mikroelektrodą igłową, którą łączy się z odległą elektrodą „obojętną” poprzez galwanometr.