1
8 2

Wprowadzenie do sterowania procesami

szczegółowym opisywaniu poszczególnych rodzajów kart kontrolnych.

W tym miejscu konieczna,jest bardzo ważna uwaga, która dotyczy zarówno sposobu wyznaczania linii centralnej, jak i granic kontrolnych. Wyznaczenie linii centralnej jako wartości średniej ze wszystkich zebranych pomiarów jest oczywiście poprawne, jednakże powinno być stosowane z rozmysłem. -Takie postępowanie przy długotrwałym sterowaniu procesem z wykorzystaniem karty

kontrolnej i przy stałym (na bieżąco) przeliczaniu położenia linii

. * - — ---    ... .... . _

centralnej (zbieramy nowe wyniki pomiarów - wartość średnia ulega zmianie); może doprowadzić do tego, że karta nie będzie w stanie wykryć zachodzących powoli w czasie niekorzystnych zmian procesu. Dzięki stałemu przeliczaniu położenia linii centralnej (oraz oczywiście granic kontrolnych) karta będzie się adoptowała do nowego poziomu procesu, co znacznie utrudni prawidłowe nim sterowanie.

t

.    ■f

Zalecane postępowanie polega więc na tym, aby po ustabilizowaniu procesu ustalić na stałe położenie linii centralnej oraz granic kontrolnych i zmieniać je tylko w uzasadnionych przypadkach (np. zmiana technologii, nowe warunki produkcyjne).

.    •    .    . •    •'    ••    .*    .    ,    «    ,    ,    «i

Granice kontrolne

Granice kontrolne są umieszczone symetrycznie po obu stronach linii centralnej. Najczęściej są one od niej oddalone o wartość 3o, przy czym należy pamiętać, że chodzi tu oa wartości średnich, czyli zgodnie ze wzorem (4-1) <j- (rys. 4.5). Granice kontrolne

AT

wyznaczają więc przedział, w jakim powinno mieścić się - jak wynika z omówionej wcześniej zasady 3<7 - 99,73% wszystkich pomiarów. Jeżeli więc któryś z wykreślanych punktów będzie wykraczał poza tak wyznaczone granice, oznaczać to będzie, że prawdopodobnie na proces zadziałało zakłócenie specjalne, które trzeba zidentyfikować i wyeliminować.

4

Granice kontrolne obliczane są ze specjalnie opracowanych wzorów, w zależności od tego, jakiego typu kartą kontrolną się posługujemy. Wzory te uwzględniają liczność próbek, które pobierane są do zbadania, stosowany rodzaj miary rozproszenia (odchylenie standardowe lub rozstęp) itp. Szczegóły będą omówione w dalszej części, przy prezentowaniu poszczególnych typów kart kontrolnych.