11 2

r

Wprowadzenie do sterowania procesami

•    koszty kontroli wyrobów,

•    charakter procesu,

•    możliwości techniczno-organizacyjne,

•    rodzaj stosowanej karty kontrolnej.

i

Im większa jest próbką, tyia większe są koszty kontroli, ale oczywiście dokładniejsze wyniki. Nie zawsze jest jednak czas na badanie dużych próbek (może to na przykład wynikać z tego jak wygląda proces produkcyjny). Trzeba więc wybrać optymalną wielkość próbki. W praktyce stosuje się też czasami karty kontrolne, przy których nie pobiera się próbek, ale tylko pojedyncze wyroby. Na kartę nanosi się wtedy bezpośrednio wartość Zmierzonego parametru (bez konieczności obliczania na przykład wartości średniej). Karty takie mają zastosowanie m.in. przy produkcji jednostkowej, przy dużych kosztach kontroli lub przy niektórych procesach ciągłych. Szczegóły pobierania próbek omówione będą przy opisywaniu poszczególnych kart kontrolnych.

'    *    ‘    •    ,    9

Częstość pobierania próbek >

Występuje tu zależność jak przy wielkości próbek: jm częściej, tym dokładniej, ale tym drożej. W początkowym etapie stosowanTa kart kontrolnych do sterowania procesem próbki powinno się pobierać stosunkowo często. Jest to okres, w którym „uczymy” się zachowania procesu. Może to^ być na przykład okres półgodzinny*, godzinny. Z czasem pobieranie "próbki może być coraz^rzadszę, bo im lepiej

'    J % •' . ’ •■•■i/' ’’ v * ' * • O- ~ł X" ^ri ’ -    ¹ **—**-•*■ r >--* - *Kl • " ^T - ’ • \f

będziemy w stanie panować nad procesem, tym rzadziej będziemy musieli kontrolować jego zachowanie się. Może to więc z czasem być: raz na zmiąnę_? raz na dwie godziny. Przy doborze okresu próbkowania wiele zależy od charakteru procesu. Dla jednych okres półgodzinny może okazać się zbyt częsty, dla innych z kolej będzie to stanowczo za rzadko. Trudno tu o jakąś uniwersalną receptę.

Obliczanie granic kontrolnych

Granice kontrolne oraz linię centralną obliczyć możria dopicro wtedy, gdy mamy dostateczną IfćzbC^zebranych wyników. W praktyce przyjmuje się, że

Wartości obliczone z tylu wyników są już statystycznie wiarygodne i dobrze obrazują rozkład danych, czy mówiąc inaczej - zachowanie się monitorowanego procesu. Co więc robić zanim zgromadzimy tyle wyników? Jeżeli jest to początek wdrażania karty kontrolnej, pierwsze ,pobocze” granice może wyznaczyć inżynier (technolog), który wie, jaka powinna być wartość średnia procesu i jego rozrzut. Tak ustalone granice mogą funkcjonować aż do momentu zebrania odpowiedniej liczby wyników, po czym granice kontrolne powinny zostać obliczone