WPŁYW
TELEWIZYJNYCH OBRAZÓW PRZEMOCY NA PSYCHIKĘ DZIECI
MARIA BRAUN-GALKOWSKA •- LaMin
4
.. zło wiek wymyśla nowe urządzenia,
udogodnienia i wynalazki, a następnie sam jest przez nie kształtowany. Ten wynalazek niepamięć w duszach ludzkich posieje - mówił o piśmie Platon ustami Sokratesa - bo człowiek. który się tego wyuczy, przestaje ćwiczyć pamięć, zaufa pismu i będzie sobie przypominał ze znaków obcych swej istocie, a nie z własnego wnętrza, z samego siebieJ>.
Tak się też stało i mamy dziś pamięć nie wyćwiczoną, a wszelkie sprawy, które chcemy zapamiętać powierzamy pismu. Można by więc analizować różne zmiany zachodzące w człowieku pod wpływem wymyślanych przez niego wynalazków-. W tym tekście chcę się zatrzymać nad skutkami jednego z nich: telewizji.
Jeszcze stosunkowo nie tak dawno wydawać się mogło, żc urządzenie umożliwiające oglądanie czegoś dziejącego się w odległości wielu kilometrów jest możliwe tylko w bujnej wyobraźni Juliusza Verne, a dziś aparat ten stoi prawae w każdym mieszkaniu i skupia na sobie uwagę domowników przez kilkadziesiąt godzin tygodniowa. Co wynalazek ten posieje w duszy ludzkiej? Jak oddziałuje na ludzi, którzy poświęcają mu znaczny procent czasu, jaki przyszło im żyć? Jak wpływa na dzieci, które
V./ Platon: Fajdros. W-wa 1958. s. 121.
wpatrują się w ekran mniej więcej tyle czasu, ile spędzają w szkole? To pytania, które powinny być stawiane.
Telewizja jako czynnik oddziaływ ania na dzieci
Oddziaływanie telewizji dokonuje się:
1) przez to, że czas jej pośw ięcany jest jednocześnie czasem odejmowanym innym zajęciom.
2) przez sposób przekazu,
2) przez przekazywane treści, r """ Już to, że czas oglądania programów telewi-> zyjnych jest jednocześnie czasem, w którym dziecko nie wykonuje innych zajęć, jak np. czytanie książek, ruch na powietrzu, majsterkowanie. zabawa z kolegami itp.. ma duże znaczenie. Biorąc pod uwagę wyniki badań, że czas poświęcam telewizji przez dzieci wynosi ł dwadzieścia parę godzin tygodniowo, trzeba stwierdzić wielkie znaczenie tego wpływu i warto zastanowić się. czy i w jakim stopniu korzystanie z programów telewizyjnych równoważy straty związane z rezygnacją z innych zajęć.
1 Telewizja oddziałuje na odbiorców także przez sposób korzy stania z niej. Oglądanie programów nie wy maga żadnej aktywności fizycznej. choćby takiej jak pójście do kina, a na-wet przewracanie kartek przy czytaniu. Jest bardzo łatwym sposobem spędzania czasu -
i