biernie wysłuchiwać, ewentualnie wdając lu końcu pytania. Dobrze wiadomo, że takie pogadanki są niechętnie słuchane i w pamięci zostaje z nich niewiele.
(Lekcje powinny być prowadzone tak, aby pobudzały uczniów do refleksji, zachęcały ich do myśleniu i dyskutowania) Takie zajęcia dłii/ej Zostają w pamięci i działają rozwijająca Nie znaczy to, r.e nauczyciel nie powinien podczas nich wypowiadać swego zdana, fuzue-rzać wiedzy uczniów i zwracać ich uwagę na nie dostrzeżone wcześniej aspekty spraw, ale powinien to robić nie na początku, lecz dopiero w odpowiedzi na ich problemy
W zorganizowaniu zajęć tak, żeby uczniowie chcieli zastanawiać się i dyskutować, pomagają metody aktywizujące. Jest ich bardzo wiele, ale stosowanie niektórych wymaga specjalnego przygotowania. Wszystkie metody zaproponowane w materiałach pomocniczych, zawartych w tej książce, są dostępne dla każdego nauczyciela, który zechce ich użyć. Polegają na zorganizowaniu sytuacji, w której uczniowie mają okazję do zastanowienia ślę nad jakimi problemem i potem dyskutowania o nim. Jest to aranżowane naTóżnelpośoby. ale najczęściej powtarzające się elementy to: koncentracja, dyskusja w całym zespole i dyskusja w grupach
Omawianie tematu spotkania rozłożone jest na etapy, nad którymi uczniowie zastanawiają się wspólnie, w grupach lub indywidualnie. Zastanowienie indywidualne może poprzedzić dyskusję, wtedy wypowiedzi są bardziej pogłębione i ciekawe.
Nauczyciel może poprosić uczniów o zastanowienie się nad jakąś sprawą w milczeniu i tym celu wprowadzane są efcrnćn ty medytacjk V projektach lekcji powiedziane jest to krótko: Wyciszenie - koncentracja, ni opiszę to trochę szczegółowiej, a obszerniejsze wyjaśnienia można znaleźć w literaturze [por. Anmiopa i lireistura- Ntwt sytuacja Nieśmiałość j.
Nauczyciel prosi uczniów, aby usiedli wygodnie, rozluźnili mięśnie i zamknęli oczy. Ta instrukcja budzi zwykle duży opór wyrażający się śmiechem, głośnymi uwagami itp. Nic trzeba gniewać się na uczniów, za pierwszym razem | później się przyzwyczają] pozwolić wyśmiać się do woli, gdyż śmiech i chichoty w sytuacji nowej i niespodziewanej są reakcją bardzo częstą [zdarzają się i wśród dorosłych], Trzeba natomiast powtórzyć instrukcję, powiedzieć, że osoby, którym zamknięcie oczu przychodu bardzo nudno [co jest częste przy przezywaniu niepokoju], nie muszą tego robić koniecznie, lecz tylko spuśac wzrok i patrzeć na swoje dłonie położone na kolanach. W ten sposób nie będą przeszkadzać innym.
Kiedy cisza zostanie osiągnięta, nauczyciel prosi o pogłębienie koncentracji praa obserwowanie własnego oddechu, a następnie [nadal z zamkniętymi oczami] przypomnienie tobie miejsca, w którym odbywa się spotkanie [na przykład sali klasowej], miejsca, w którym się siedzi [na przykład krzesła koto okna], i wyobrażenie sobie tego miejsca - «TU», potem momentu, w któiym odbywa się spotkanie [np. druga godzina lekcyjna, j listopada, czwartek) - ■ rnuz-, wreszcie zastanowienia się nad pytaniem.
Wyciszenie, szczególnie w licznych klasach, jest dość trudne do osiągnięcia, ale ogromnie pożyteczne ze względu na znaczne poprawienie poziomu wypowiedzi, uspokojenie osób nadrudiliwych i zwiększanie umiejętności koncentracji także podczas innych lekcji. Za pierwszym lazein [czasem parę razy] zabiera więcej czasu, powoli1 uczniowie nabierają tej sprawności, nie budzi juz zdziwienia, udaje się szybciej. Bardzo pomaga spokój osoby prowadzącej, jej głos dobrze słyszalny, ale nie ostry, jej delikatność Jnie