DSC00638 (2)

80

CiWGSHB 1 WSPÓŁCZESNE KUNttrwt usuouwUSCj

w «po#ób trunapenconalny. Dobrze wiadomo, że przeżycia tych mistyków uderzająco przypominają doznania schizoCreników. Mistycy nie są jednak wariatami, ponieważ potrafią łączyć swe przeżycia transpersonalne z ‘normalnymi’ sferami świadomości. Głęboka metafora Lainga wyraża to następująco: ‘mistycy i Bchizofrcnicy znajdują iń£_w tjrm samym oceanie. tylko że mistycy pływąją, natomiast schizofrenicy toną* " (Capra, s. 519).

Tak więc myśl Junga, ukształtowana w wyniku doświadczeń własnych i doświadczeń jego pacjentów oraz pozostająca pod wpływem lektury mistyków, takich jak Mistrz Eckhart czy Anioł Ślązak, znajduje rozwinięcie we współczesnej psychologii.

Powróćmy jednak do koncepcji samego Junga. W nieświadomości zbiorowej zawarte są (archetyp^ „typowe sposoby zachowania się (wzorce zachowań - A.G.), które z chwilą, gdy stają się świadome, wydają się wyobrażeniami, jak wszystko, co staje się treścią świadomości" (Jung, s. 893). Jnk pisze dalej Jung, „ponieważ chodzi tu o charakterystyczne modi (osoby) ludzkie", jest zrozumiałe, że to, co stwierdzić możemy u konkretnej jednostki jako określony fakt psychiczny, jest też spotykane u innych ludzi, żyjących w innych miejscach i w innym czasie.

V Archetypy mają naturę,

' «...której nie możemy z całkowitą pewnością nazwać psychiczną (...), pojawiają się (one) dopiero w obserwacji i doświadczeniu (...), asymilują materia! wyobrażeniowy, którego pochodzenia ze świata zjawisk nie można kwestionować, n wskutek tego stają się widzialne i psychiczne” (podkr. Junga, Jung, op. cifc,, a. 897).

Wyrazem archetypów, a więc tych specyficznie ludzkich schematów działania są mity i symbole, występujące w różnych kulturach i społeczeństwach ludzkich, niezależnie od czasu i miejsca. Analiza hermeneutyczna służy do odkrywania i aktualizowania ich treści. Warto tu wspomnieć i

0    pracach M. Eliadego, który nawiązując do psychologii głębi Junga uka-ziye, jak mity i symbole religijne ulegając sekularyzacji są nadal obecne we współczesnych tzw. cywilizowanych, często zupełnie zlaicyzowanych społeczeństwach. Dobrym przykładem tego typu sekularyzacji mitów

1    symboliki może być religia polityczna, tak trafnie opisana przez El ula (Elul, 1985).

„Archetypy Junga nie są postrzegalne jako takie, w doskonale oczywistą postaci, lecz tylko w historycznie i kulturalnie specyficznych przejawach” (Kołakowski, 1988, s. 197).

Można by więc powiedzieć, że archetyp jest pewną formą, która występuje u wszystkich łudzi, lecz napełnia się indywidualną treścią odpowiednio do warunków, w jakich dana jednostka żyje.

Cień, o którym już była mowa, ma nie tylko wymiar indywidualny; korzeniami sięga do nieświadomości kolektywnej, dotykając specyficznie ludzkiego doświadczenia zła i jego przeciwieństwa - dobra. W archaicznej postaci znalazł on swój wyraz np. w opowieści o Gilgameszu i Enkide,