2011 01 10 14 55 11 01

V-146 | Część V. System ochrony prawnej w Unii Europejskiej

Wyrok ETS z dnia 26 lutego 1987 r. w sprawie 15/85 Consorzio Co. operative d’Abruzzo przeciwko Komisji¹

Urzędnik Komisji opracował projekt decyzji o przyznaniu pomocy roi-nej z poważnymi wadami rachunkowymi, które dostrzeżono podczas korekty. Niezwłocznie sporządzono prawidłowy projekt, ale „z niewyjaśnionych przyczyn” komisarzowi odpowiedzialnemu za przyjęcie aktu dostarczono pierwszy projekt, który został podpisany i ogłoszony - Komisja zresztą nie spostrzegła swojego błędu przez kilka lat.

Trybunał orzekł, że „zgodnie z prawem wspólnotowym, podobnie jak w przypadku praw krajowych różnych państw członkowskich, środek administracyjny, nawet gdy wydaje się na pierwszy rzut oka nieprawidłowy, korzysta z domniemania legalności aż do czasu stosownego uchylenia go bądź wycofania przez instytucję, która go wydała” (pkt 10).

Skarga z art. 230 TWE ma także charakter samodzielny (autonomiczny),

co oznacza, że postępowanie w jej przedmiocie toczy się niezależnie od ewentualnego postępowania w przedmiocie skargi odszkodowawczej skierowanej przeciwko Wspólnocie bądź wewnętrznych postępowań krajowych, niezależnie od ich rodzaju (w tym postępowań odszkodowawczych)².

Sądem właściwym do rozpoznawania skarg o stwierdzenie nieważności będzie zawsze organ sądowy Unii Europejskiej (z zasady Sąd Pierwszej Instancji, niekiedy Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich). Sądy krajowe państw członkowskich są pozbawione jurysdykcji do stwierdzenia nieważności aktów wspólnotowych.

4.1.3. Akty podlegające zaskarżeniu

Zgodnie z art. 230 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską zaskarżyć można:

•    akty uchwalone wspólnie przez Parlament Europejski i Radę,

•    akty Rady, Komisji i Europejskiego Banku Centralnego - inne niż zalecenia i opinie,

•    akty Parlamentu Europejskiego zmierzające do wywarcia skutków prawnych wobec osób trzecich.

Ąrtykuł 230 TWE nie zawiera zatem katalogu przedmiotowego środków _wnych podlegających kontroli legalności, ale katalog podmiotowy instytu-P. jarych akty prawne mogą zostać zbadane. Nie ma wątpliwości, że aktami ^c^j_mj będą rozporządzenia, dyrektywy i decyzje, o których mowa w art. 249

twe.

Trybunał jednakże rozszerzył kontrolę sądową także na inne swoiste akty _awne, o ile miały moc wiążącą bądź zmierzały do wywołania wiążących skutków prawnych wobec osób trzecich (co w późniejszych orzeczeniach zdefiniowano jako akty „mogące naruszyć interesy prawne powoda poprzez dostrzegalną zmianę jego sytuacji prawnej”⁴). Nie ma przy tym znaczenia, jaką formę prawną przyjmie akt, gdyż badanie legalności opiera się na badaniu jego treści prawnej⁵. Szerokie rozumienie „aktu” podlegającego zaskarżeniu Trybunał zastosował m.in. w sprawie 22/70 ERTA.

Wyrok ETS z dnia 31 marca 1971 r. w sprawie 22/70 Komisja przeciwko Radzie⁶ (tzw. sprawa ERTA/AETR)

Komisja domagała się unieważnienia „postępowania w Radzie” (stanowiącego w istocie zapis przebiegu obrad Rady, konsultacji politycznych, stanowisk państw członkowskich i przyjętych przez Radę konkluzji) dotyczącego negocjacji i zawarcia przez państwa członkowskie Porozumienia o europejskim transporcie drogowym (wielostronnej umowy międzynarodowej, negocjowanej w ramach Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ, której stronami miały być także państwa trzecie), zmieniającego traktatowe procedury postępowania przy zawieraniu takich umów. Zgodnie z Traktatem umowy negocjuje Komisja, w tym zaś przypadku Rada upoważniła do prowadzenia negocjacji nie Komisję, lecz państwa członkowskie. Komisja wystąpiła w ochronie własnych uprawnień.

»35. Rada twierdzi, iż przedmiotowe postępowanie ani z uwagi na formę ani na ich materię czy treść, nie było rozporządzeniem, decyzją czy dyrektywą w rozumieniu art. 189.

36. Nie było ono w rzeczywistości niczym innym, niż koordynacją polityk państw członkowskich w ramach Rady, a jako takie nie nadawało uprawnień, nie obciążało zobowiązaniami i nie zmieniało żadnej pozycji Prawnej [...].

Por.: postanowienie ETS z dnia 17 października 1980 r. w sprawie 135/84 F.B.

Przeciwko Komisji, Zb. Orz. 1984, s. 3577, pkt 6.

£ Por.: wyrok ETS z dnia 11 listopada 1981 r. w sprawie 60/81 IBM przeciwko ⁰^>sii, Zb. Orz. 1981, s. 2639, pkt 9.

²b. Orz. 1971, s. 263.

1

   Zb. Orz. 1987, s. 1005.    J

2

   Zarzuty nieskorzystania z tych środków nie mogą być zatem skutecznie p° niesione. Por.: postanowienie ETS z dnia 8 kwietnia 1981 r. w sprawach połączonym 197-200, 243, 245 i 247/80 Ludwigshafener Walzmiihle Erling KG i inni przeciw ⁰ Radzie i Komisji, Zb. Orz. 1981, s. 3211, pkt 3-4.