2011 01 10 14 57 20 01

___ , ^zęsc v. System ochrony prawnej w Unii Europejskiej

6.1.2. Charakter skargi i jej przedmiot    ■

Skarga na bezczynność ma na celu zwalczanie bezprawnej bezczynność instytucji i organów Wspólnot. Ma charakter komplementarny (uzupełnij* jący) w stosunku do skargi o stwierdzenie nieważności, skierowanej na usu* nięcie z obrotu prawnego nielegalnego aktu. W ten sposób każde zachowanie instytucji, zarówno podjęcie działań prawodawczych, jak i zaniechanie ta kich działań, będzie podlegać kontroli legalności sprawowanej przez sądy wspólnotowe.

W szerokim ujęciu skarga na bezczynność służy zdyscyplinowaniu insty. tucji i przymuszeniu ich do przestrzegania prawa - wykonywania dyspozycji norm Traktatów. W odróżnieniu od skargi na bezczynność przewidzianej w art. 35 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali skarga na bezczynność z art. 232 TWE nie jest skargą na dorozumianą decyzję odmowną¹ - TEWWiS nakazywał bowiem przyjąć fikcję takiej decyzji odmownej w przypadku, w którym instytucja milczała².

6.1.3. Zakres podmiotowy skargi - legitymacja bierna

Zgodnie z art. 232 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską skarga może zostać skierowana przeciwko bezczynności Parlamentu Europejskiego, Rady bądź Komisji. Nie może natomiast zostać skierowana przeciwko innym organom Wspólnoty pod rygorem odrzucenia z powodu braku legitymacji biernej pozwanego. Taka sytuacja zaszła np. w sprawie T-103/99 Associa-zione delle Cantine Sociali Yenete.

Wyrok SPI z dnia 22 maja 2000 r. w sprawie T-103/99 Associazione delle Cantine Sociali Venete przeciwko Rzecznikowi Praw Obywatelskich i Parlamentowi³

Skarga na bezczynność została tu skierowana także przeciwko Rzecz? nikowi Praw Obywatelskich (organowi niewymienionemu w art. 232 TWEJ, ponieważ na mocy przepisów szczególnych (regulaminów

pracowniczych i pragmatyk służbowych) w wewnętrznych postępowaniach z zakresu prawa pracy uzyskał on status równy instytucjom. W ocenie Sądu Pierwszej Instancji jednak „Rzecznik Praw Obywatelskich nie jest instytucją Wspólnoty w rozumieniu art. 175 TEWG [obecnie 232 tWE], tak więc skarga musi być uznana za niedopuszczalną w części odnoszącej się do zaniechania po stronie Rzecznika”.

Z art. 232 TWE wyraźnie wynika, że skarga na bezczynność nie może być skierowana przeciwko państwu członkowskiemu bądź jego organom, na co wskazuje orzeczenie w sprawie C-396/03 Killinger.

Wyrok apelacyjny z dnia 3 stycznia 2005 r. w sprawie C-396/03 Magnus Killinger przeciwko Niemcom, Komisji i Radzie⁴

Powód, niemiecki prawnik, domagał się m.in. stwierdzenia bezczynności Niemiec, Rady i Komisji polegającej na tym, że nie wydały one przepisów normatywnych i nie podjęły kroków, które pozwoliłyby niemieckim prawnikom wykonywać swój zawód na obszarze całej Wspólnoty. Powód twierdził, że zdawany po studiach tzw. egzamin państwowy (niem. Staatsexamen - aplikacyjny egzamin końcowy) w sposób nieproporcjonalny dyskryminuje prawników niemieckich w stosunku do prawników z innych państw członkowskich, którzy nie zawsze muszą zdawać tego rodzaju egzaminy i których kwalifikacje są najczęściej uznawane. Powód zresztą przystąpił do tego egzaminu końcowego, ale go nie zdał.

W zaskarżonym apelacją postanowieniu Sądu Pierwszej Instancji skarga została odrzucona z powodu braku jurysdykcji. W postępowaniu apelacyjnym powód podniósł, że nie rozpoznano jego skargi w zakresie dotyczącym bezczynności Rady i Komisji.

Trybunał Sprawiedliwości WE przyznał, że SPI nie rozważył skargi przeciwko instytucjom. Trybunał podkreślił jednak, że instytucje muszą zostać najpierw wezwane do działania, a nie może nastąpić to w drodze skargi na bezczynność (pkt 16).

Jeśli natomiast chodzi o argument powoda, zgodnie z którym instytucje państw członkowskich są „instytucjami Unii Europejskiej w ujęciu funkcjonalnym” i dlatego powinny podlegać kontroli ze strony Trybunału, ETS podkreślił, że „sądy wspólnotowe mają jurysdykcję tylko w obszarach, w których uzyskały je na mocy Traktatu lub prawa pochodnego. Traktat czyni wyraźne rozróżnienie pomiędzy państwami członkowskimi i instytucjami Wspólnoty i nie pozwala na

4

Zb. Orz. 2005, s. 1-4967.

1

   Por.: wyrok ETS z dnia 15 grudnia 1988 r. w sprawach połączonych 166 i 220/86 Irish Cement Ltd przeciwko Komisji, Zb. Orz. 1988, s. 6473.

2

   Por.: wyrok ETS z dnia 23 kwietnia 1956 r. w sprawach połączonych 7 i 9/54 Groupement des industries siderurgiąues luxembourgeoises przeciwko Wysokie) Władzy, Zb. Orz. 1956, s. 53.

3

   Zb. Orz. 2000, s. 11-4165, pkt 41.