1tom326

13. ELEKTROTERM1A 654

Tablica 13.4. Podstawowe właściwości niektórych stopów austenitycznych

Typy stopów	Nazwa lub oznaczenie handlowe stopu	Kraj wytwarzania	Główne składniki chemiczne (w przybliżeniu).. % masy			Rezystywność w temp. 20^C’C Q-mm^2	Dopuszczalna temperatura pracy
			Ni	Cr	Fe	m	”C
	Baildonal 80	Polska	79	20	—	1,09	1200
	Baildonal 70 Chroniterm 80	Polska	69	30		1,17	1230
	Spezial Chroniterm 70	RFN	80	20	—	U2	1220
	Spezial	RFN	70	30	—	U9	1250
Austenityczne	Chronix 80		80
bezżelazowc	Exlra	RFN		20	1	1.12	1250
typu Ni-Cr	Chronix 70 Extra Nikrothal 80	RFN	70	30	« 1	1,19	1250
	Plus	Szwecja	80	20		1,09	1200
	X20H80	Rosja	75^-78	20-23	—	1,09	1100
	XII70IO	Rosja	67-71	26-29		1,34	1200
	R.D. 01	Francja	80	20	< 1	1.08	1200
	R.D. 02	Francja	70	30	< 1	1,18	1260
	Cronifer II l£xtra Cronifer TTT	RFN	60	15	21	1,13	1200
	Extra	RFN	30	20	46	1,04	1150
	Cronifer IV Extra Chroniterm 60	RFN	20	25	50	0.95	1100
	Spezial	RFN	60	15	25	1,13	1150
Austenityczne	Chroniterm 30
żelazowe typu	Spezial	RFN	30	20	50	1,04	1100
Ni-Cr-Fe	Chroniterm 20
Fe-Cr-Ni	Spezial	RFN	20	25	55	0,95	1050
Fe-Ni-Cr	Nikrothal 60
	Plus	Szwecja	60	15	25	1,11	1150
	Nikrothal 40 Plus Nikrothal 20	Szwecja	35	20	45	1,04	1100
	Plus	Szwecja	20	25	55	0,95	t050
	X25H20	Rosja	17-20	24-27	reszta	0.92	1000
	R.D. 03	Francja	60	15	25	1,12	1125
	R.D. 04	Francja	45	23	32	1,12	1150

Wynika to z wieloletniej pozycji firmy Kanthal na rynkach i pokrywania przez nią 75% światowego zapotrzebowania na fcrchromale.

W celu osiągnięcia maksymalnej trwałości elementów grzejnych przy pracy powyżej 1300°C, w grupie kanthali zaleca się stosowanie kanthalu APM produkowanego metodą metalurgii proszków (najlepsze właściwości mechaniczne) oraz kanthalu Al (korzystniejsze właściwości warstwy tlenkowej). W grupie metali wysokotopliwych (tabl. 13.6) wymienić należy W. Mo, Ta oraz Pt. Ich wadą są bardzo duże współczynniki temperaturowe rczystywności, a w przypadku Mo, W i Ta brak odporności na utlenianie — stąd konieczność stosowania atmosfer ochronnych lub próżni « 10"² Pa.

Materiały niemetalowe dzielą się na dwie podgrupy:

—    niskotemperaturowe — na ogół wysokomolekularne dielektryki z zawartością domieszek o dużej konduktywności (proszki metali, sadza, grafit itp.);

—    wysokotemperaturowe — karborund (SiC), dwukrzemek molibdenu (MoSi₂), grafit, węglik niobu i chromian lantanu — patrz tabl. 13.7.

Ze względu na zakres zastosowań wyodrębnia się trzy kategorie elementów grzejnych. Do elementów grzejnych niskotemperaturowych zalicza się elementy grzejne powierzch-

Tablica 13.5. Podstawowe właściwości niektórych stopów ferrytycznych

Typy stopów	Nazwa lub oznaczenie handlowe stopu	Kraj wytwarzania	Główne składniki chemiczne (w przybliżeniu), % masy				Rezystyw-ność w' temp. 20°C Q'inm^2 m	Dopuszczalna temperatura pracy ^3C
			Cr	Fc	Al	Si
Ferrytycz-	Megatherm I	RFN	30	67,5	_	2,5	0,87	1050
Fe-Ćr-Si	Megatherm 11	RFN	18	78,5		3.5	1,05	900
	Alsichrom 1	RFN	25	68.5	5,0		1,44	1350
	Alsichrom 2	RFN	20	74,0	5,0	—	1,37	1250
	Alsichrom 10 SO	RFN	14	74,5	4,0	—	1,25	1050
	Aluchrom O	RFN	25	68,5	5,5		1,44	1350
	Aluchrom I	RFN	20	74,0	5,0	—	1,37	1300
	Aluchrom S	RFN	20	74,5	4,5		1.35	1270
	Aluchrom W	RFN	15	79,5	4,5	—	1,25	1050
	Baildonal 12	Polska	23	72,0	5,0	—	1,43	1280
Fcrrytycz-	Baildonal 10	Polska	17	78.0	5,0	—	1,34	1200
ne typu	Baildonal 8	Polska	13	83,0	4.0	_	1,29	1050
Fe-Cr-Al	Kanthal APM	Szwecja	22	72,2	5,8		1,45	1400
	Kanthal AF	Szwecja	22	72,7	5,3	—	1,39	1400
	Kanthal A I	Szwecja	22	72,2	5,8	—	1.45	1400
	Kanthal D	Szwecja	22	73,2	4,3	—	1.35	1300
	Alkrothal	Szwecja	15	80,7	4,3	—	1,25	1100
	0X27105A	Rosja	26-^28	reszta	5,0 -5,8		1,42	1300
	0X23 K)5A	Rosja	21,5-23,5	reszta	4,5 4- 5.2	—	1,35	1200
	R.D. 05	Francja	25	70,0	5,0	—	1,45	1375
	R.D. 07	Francja	20	75,0	5.0	—	1,39	1330

niowe, wykonane z folii metalowych (aluminium, miedź, nikiel, żelazo) lub niemetalowych (tkaniny z wiókna szklanego impregnowane materiałem rezystancyjnym, folie poliestrowe, z gumy silikonowej z dodatkiem grafitu itp.). Pracują w temperaturach 30-^400^cC, przy obciążeniach powierzchniowych do 5 W/cm² i są stosowane głównie w celu zapewnienia równomiernego pola temperatur dużych powierzchni (np. przy ogrzewaniu sufitowym, podłogowym, ciągów komunikacyjnych, elementów samolotów, anten radarowych, zbiorników cieczy), ogrzewania ubiorów (np. butów, skafandrów).

Innym rozwiązaniem elementów niskotemperaturowych są kable grzejne, wykonywane z jednym lub dwoma przewodami grzejnymi w izolacji z tlenku magnezu, tworzyw sztucznych, gum lub kauczuków. Wodoszczelność zapewniają metalowe płaszcze z miedzi, aluminium, stopów miedziowo-niklowych itp. Średnice kabli dochodzą do 10 mm, napięcia pracy do 1000 V, gęstość liniowa mocy do 600 W/m.

Elementy grzejne rurkowe należą, w zależności od wykonania, do nisko- bądź średniotemperaturowych. Mają rezystory grzejne metalowe w kształcie skrętki izolowanej tlenkiem magnezu od płaszcza metalowego. Dopuszczalna temperatura pracy zależy głównie od materiału płaszcza: przy miedzi sięga ona 400^fjC, przy stali żaroodpornej — 700 -4- 800°C. Zastosowanie: w suszarkach, nagrzewnicach przelotowych, ogrzewaczach wnętrzowych, itp.

Tablica 13.6. Podstawowe właściwości metali wysokotopliwych

Nazwa metalu	Rezystywność w 20°C Q-ram^2/m	Dopuszczalna temperatura pracy, X	Uwagi
Molibden	0,050	1900	Powyżej 400X wymagają atmosfe-
Wolfram	0,055	2500	ry obojętnej, redukcyjnej lub próżni
Tantal	0,125	2400	< 0.01 Pa
Platyna	0,105	1600	Może pracować w atmosferze utleniającej