2012 12 18 21 12

Zakres występowania tych krajobrazów na terenie Polski Jest bardzo ograniczony. Są to zaledwie nieliczne, drobne enklawy wśród krajobra. I zów innego typu. Dlatego też z reguły są to krajobrazy albo Już będące j rezerwatami, parkami narodowymi czy terenami chronionymi, albo wy. magające tej ochrony jako formy ginące i unikatowe. Mają one znacre-nie naukowe i dydaktyczne Jako zabytki przyrody.

2.2. KRAJOBRAZ NATURALNY

Pierwszy etap przekształcania krajobrazu przez człowieka prowadzi do powstawania krajobrazu naturalnego. Zmiany są jeszcze niewielkie i naturalne właściwości krajobrazu dominują zdecydowanie nad formami wprowadzonymi przez człowieka. W tym typie krajobrazu działalność przyrody z reguły harmonijnie i organicznie wiąże się z gospodarką człowieka.

Formy tego krajobrazu kształtują się wykorzystując formy krajobrazu pierwotnego. Dlatego najcharakterystyczniejsze formy łączą się integralnie z pierwotnymi stadiami cywilizacji człowieka. Do nich należą kolejno w układzie chronologicznym pierwotne cywilizacje: zbieracka, łowiecka, pasterska i rolnicza prymitywna.

Gospodarka człowieka oparta na zbieractwie nie wykorzystała wyodrębniających się w krajobrazie form. Istnienie dużych obszarów służących do wyżywienia niewielkich grup ludności oraz konieczność zmieniania miejsca pobytu nie sprzyjały tworzeniu stałych form osiedli. Jako mieszkanie wykorzystywano jaskinie, budowano również domostwa na drzewach. Tak więc niemal jedynymi nowymi elementami w krajobrazie pierwotnym były niewielkie osiedla i słabo rozwinięta sieć ścieżek. Ta forma krajobrazu nie zachowała się na terenie Polski. Siadami po tych osiedlach są np. adaptacje jaskiń Ojcowa czy Mnikowa.

Łowiectwo, podobnie jak zbieractwo, nie wpłynęło na ogół w wyraźniejszy sposób na formę krajobrazu. Krajobraz odpowiadający tej formie cywilizacji nie różnił się od poprzednio opisanego. Jedynie osadnictwo związane z rybactwem stworzyło bardziej odmienne formy. Powstały więc osiedla palafitowe przy brzegach jezior i rzek, znane z wykopalisk, jak również izolowane osiedla na wyspach. Do niedawna na naszym terenie istniały jeszcze nieliczne takie prymitywne osiedla na wyspach. Stanowiły jednak unikatową osobliwość. Za przykład posłużyć mogłaby nie istniejąca już wieś Kępa na zalewie u ujścia Regi na Pomorzu Zachodnim, pozbawiona dojazdu, dróg i wyłącznie utrzymująca się z rybołówstwa, z prymitywną zabudową z XVIII wieku.

W przeciwieństwie do wymienionych już sposobów gospodarki, cywilizacja pasterska stworzyła już wyraźniejsze formy w krajobrazie —