5194416806

Analizując aspekt czasowy występowania omawianych gatunków na terenie badan wykazano, że stanowiące wyjątek preferowanie Aeshna affinis, to zjawisko świeżej daty. Do 2003 r. stanowiska antropogeniczne znajdowały się u niej w równowadze ze stanowiskami w wodach naturalnych lub lekko przeważały, tak jak u innych gatunków. Jednak w kolejnych sezonach obserwowano systematyczny, dość szybki przyrost liczby stanowisk w wodach naturalnych oraz wolniejszy i mniej płynny - w wodach antropogenicznych. A affinis rozprzestrzeniła się wtedy szeroko w naturalnych wodach astatycznych, co może wskazywać na zajście jakiejś adaptacji, lepiej przystosowującej ten gatunek do klimatu terenu badań.

Występowanie dzięki wodom antropogenicznym na obszarze większym i/lub na obszarach innych niż tylko w wodach naturalnych, stwierdzono u większości analizowanych gatunków - poza Orthetrum coerulescens i Sympetrum fonscolombii. Stanowiska antropogeniczne miały największe dla: Anax ephippiger (siedlisko wyłączne), Orthetrum albistylum, O. brunneum, Crocothemis erythraea i Sympetrum meridionale. Nawet u Aeshna affinis można zauważyć, że dzięki wodom antropogenicznym mogła ona zasiedlić duże kompleksy leśne.

Z analizowanych 8 gatunków, 7 osiągało w wodach antropogenicznych wyraźnie większe liczebności jako imagines (wartości średnie dla poszczególnych gatunków: 2,5-15,8x, dla wszystkich obserwacji: 5,4x). Wyjątek stanowiło Orthetrum brunneum, osiągające średnio liczebności pięciokrotnie większe w wodach pochodzenia naturalnego. Natomiast larwy łowiono rzadko, niektórych gatunków nie łowiono w ogóle tym stadium, i tylko dla dwóch z nich można poprawnie porównać występowanie na poszczególnych grupach stanowisk: Orthetrum albistylum osiągało nieznacznie większe liczebności w wodach antropogenicznych (l,lx), Sympetrum fonscolombii było w nich wyraźnie liczniejsze (2,3x).

Znaczenie wód antropogenicznych dla ochrony biernej ważek

Zgodnie z trzecią hipotezą badawczą (vide strona nr 4), wykazano znaczną rolę wód antropogenicznych w ochronie ważek.

Na badanych stanowiskach występowało 13 gatunków specjalnej troski -chronionych prawnie, objętych programem Natura 2000 i uwzględnionych w załącznikach Konwencji Berneńskiej, obecnych na Czerwonych listach ważek: województwa lubelskiego, Polski, Unii Europejskiej, Europy, IUCN. Zależnie od kategorii, było to od 71 do 100% gatunków z danej grupy występujących na terenie badań. Największe znaczenie badane siedliska miały dla Coenagrion ornatum i Sympetrum depressiusculum, duże lub bardzo duże także dla: Sympecma paedisca, Aeshna viridis, Leucorrhinia albifrons, L. caudalis i L. pectoralis. Dla pozostałych gatunków (Coenagrion ar ma tum, Nehalennia speciosa, Aeshna subarctica,

10