10* Wiadomości o planowaniu terenów ziełsa
Urbanistyka tna na celu prowadzenie badań związanych z planowanym urządzaniem i organizowaniem miast i osiedli pod względem technicznym, gospodarczym. społecznym i kulturalnym. W zakres wiedzy urbanistycznej wchodzą nie tylko działy nauk technicznych, koniecznych do budowy i funkcjonowania miasta, lecz również inne nauki, jak archeologia, historia, statystyka i inne.
Urbanistyka jest nauką ładu przestrzennego, ponieważ rozwiązanie wszystkich problemów odbywa się w przestrzeni. Jest przy tym sztuką cztero wymiarową, gdyż w realizacji zamierzeń uczestniczy zawsze czynnik czasu. W tym ujęciu miasto jest organizmem żywym, wciąż zmieniającym się i pełniącym zawsze określoną rolę na obszarze kraju lub jego części (regionu). Miasto jest przy tym najlepszym odzwierciedleniem stopnia rozwoju cywilizacyjnego, społecznego i kultury mieszkańców danego obszaru. Miasto nie jest wynikiem przypadku - tworzy je człowiek na miarę swego poziomu rozwoju i możliwości. Jest więc szczytową formą osadnictwa na określonym etapie rozwoju historycznego.
Ruralistyka jest to dział urbanistyki zajmujący się planowaniem i budową osiedli wiejskich, wraz ze wszystkimi problemami socjalnymi i ekonomicznymi z tym związanymi. Nazwa ta pochodzi od łacińskiego słowa rus oznaczającego wieś, określenia „ruralistyka" użyto po raz pierwszy we Francji w 1916 r. Ruralistyka obejmuje swoją działalnością wszystkie obszary przeznaczone do produkcji rolnej, znajdujące się poza zasięgiem miast, a więc poza obszarami intensywnego skupienia ludności, w którym dominuje produkcja przemysłowa.
Wieś jest najstarszym typem osiedla ludzkiego, stanowiącego wspólny organizm produkcyjny, gospodarczy, społeczny i kulturalny. Na kształtowanie się wsi wpłynęły zasadniczo trzy grupy czynników:
1) fizjologiczne - jak rzeźba terenu, woda, zalesienia, gleba itp.,
2) ekonomiczne I typ gospodarki rolnej, sposoby uprawy itp.,
3) socjalne - ustrój polityczny, bezpieczeństwo, zwyczaje itp.
W wyniku tego powstały osiedla różniące się między sobą wielkością, usytuowaniem i charakterem zabudowy (rys. 3-2). Mogły one tworzyć układy samorodne, o nieregularnym kształcie, wynikającym najczęściej z warunków terenowych (owalnica, łańcuchówka, przydrożnica, wielodrożnica, widlica, przysiółek) oraz świadomie kształtowane (np. wieś okrągła, ulicówka, szeregówka, kolonie).
_