20120330388

1    / nkrcs normy

Nlniejs/A ctęść normy ISO 105 zawiera charakterystykę t opis sposobu stosowania szarej skali do oceny mbradtenia bieli tkanin towarzyszących w badaniach odporności wybarwień. Podana w normie dokładna kolorymetryczna charakterystyka skali jest wykorzystywana w normach czynnościowych przy ocenie zabrudzenia bieli tkanin towarzyszących.

2    /,wsadu badania

2.1    Podstawowa skala 5-stopniowa składa się z pięciu par matowych pól koloru szarego lub białego (lub próbek szarej lub białej tkaniny), które obrazują dostrzegalne różnice barwy, odpowiadające stopniom odporności 5, 4, 3, 2 i 1. Skała podstawowa może byś rozszerzona przez włączenie podobnych pól lub próbek tkanin, obrazujących dostrzegalne różnice barwy, odpowiadające półstopniowym wskaźnikom odporności 4-5, 3-4, 2-3 i 1-2; takie skale są określane jako skale 9-stopniowe. Pierwsza część każdej pary jest koloru białego, a druga część pary llustnąiącej odporność równą 5 stopniowi skali jest Identyczna z częścią pierwszą. Drugie części pozostałych par są koloru szarego o wzrastającej intensywności, tak że każda para ilustruje wzrastające kontrasty lub dostrzegalne różnice barwy określone kolorymetrycznie, Pełna kolorymetryczna charakterystyka jest podana poniżej.

2.2    Pola lub próbki powinny być koloru białego lub neutralnego szarego i powinny być mierzone za pomocą spektrofotometru z włączonym elementem zwierciadlanym. Wartości kolorymetryczne należy obliczać 8tosi|jąc obserwator standardowy dodatkowy C1E 1964 (obserwator 10°) i źródło światła D«s-

2.3    Składowa trójchromatyczna Y pierwszej części (białej) każdej pary powinna wynosić co najmniej 85.

2.4 Druga część każdej pary powinna być taka, aby różnica barwy między nią a odpowiednią częścią pierwszą była następująca:

Stopień	Różnica barwy	Tolerancja
odporności	CIELAB
5	0	0,2
(4*5)	2,2	±0,3
4	4,3	±0,3
(3-4)	6,0	±0,4
3	8,5	±0,5
(2-3)	12,0	±0,7
4	16,9	±1,0

(1"2)    24,0    4>i <

| ,    HI    ±2fi

(Wartości podane w nawiasach odnoszą się tylko 4 skali 9-stopnlowej),

2.5 Sposób stosowania skali. Próbkę nie zabru-dzonej tkaniny towarzyszącej (próbka oryginalna) i próbkę tkaniny towarzyszącej, która była częścią próbki złożonej w badaniu odporności (próbka badana), należy ułożyć w tej samej płaszczyźnie, tak aby stykały się brzegami. Otaczająca powierzchnia powinna mieć neutralną szarą barwę, odpowiadającą w przybliżeniu barwie pośredniej między 1 i 2 stopniem szarej skali do oceny zmiany barwy (w przybliżeniu N5 w układzie Munsella). Jeżeli konieczne jest uniknięcie wpływu podłoża na ocenę próbki, należy podłożyć dwie lub więcej warstw nie zabrudzonej, nie barwionej tkaniny pod obydwie próbki, oryginalną i badaną. Powierzchnie powinny być oświetlone dziennym światłem północnym na półkuli północnej i światłem południowym na półkuli pohió-niowej lub równoważnym światłem sztucznym o natężeniu co najmniej 600 Iz, Światło powinno padać na powierzchnię pod kątem około 45°, a kierunek obserwacji powinien być w przybliżeniu prostopadły do płaszczyzny powierzchni. Przy ocenie wzrokowo porównuje się różnicę między próbką oryginalną a próbką badaną z różnicami przedstawionymi na szarej skali.

Jeżeli stosuje się skalę 5-stopniową, stopień zabrudzenia bieli badanej próbki określa się wskaźnikiem liczbowym szarej skali odpowiadającym parze pól przedstawiającej taką sanui dostrzegalną różnicę barwy, jaka występuje między próbką oryginalną i próbką badaną. Jeżeli różnica zawarta jest między dwoma sąsiednimi parami pól skali, próbkę ocenia się stopniem pośrednim, na przykład 4-5 łub 2-3. Stopień 5 podaje się tylko wtedy, gdy nie ma dostrzegalnej różnicy między próbką badaną a próbką oryginalną.

Jeżeli stosuje się skalę 9-stopniową, stopień zabrudzenia bieli badanej próbki określa się wskaźnikiem liczbowym, odpowiadającym parze pól skali przedstawiającej dostrzegalną różnicę barwy, najbliższą dostrzegalnej różnicy między próbką oryginalną a próbką badaną. Stopień 5 podaje się tylko wtedy, gdy nie ma dostrzegalnej różnicy między próbką badaną a próbką oryginalną.

W przypadku oceny kilku próbek celowe jest porównanie wszystkich par próbek badanych i oryginalnych, które uzyskały tę samą ocenę. W przypadku wystąpienia różnic próbki należy ocenić powtómit za pomocą szarej skali i w razie konieczności zmienić ocenę.