201205102053

II. TECHNOLOGIA. NARZĘDZIA I OBRABIARKI DO NAGNIATANIA

RYSUNEK 10-9. Automat 7919 do (ugniatania wewnętrznej powierzchni w samochodowych bębnach hamulcowych [52]: a) widok ogólny; b) głowica rolkowa i obrabiany bęben

RYSUNEK 10-10. Konstrukcja typowych głowic obrotowych do przeciągania I przepychania nagnlata|ącego otworów [239]: a) z koszyczkiem I rolkami swobodnymi i 1 — trzpień z bieżnią walcową,

2    — rolka pełnokontaktowa, 3 — koszyczek rolek, 4 — tuleja do zamocowania w przeciągarce,

S — czędó chwytowa; b) samonastawna z nieruchomą bieżnią; 1 — częłć chwytowa, 2 — podkładka kulista, 3 — sprężyny talerzowe, 4 — koszyczek, 5 — rolka

Konstrukcja głowicy wg rys. 10-10a ma swobodnie obracający się koszyczek 3 z rolkami 2 umieszczonymi pod kątem 30° w stosunku do osi głowicy. Bieżnią, po której obtaczają się rolki jest trzpień 1. Koszyczek

3    jest ułożyskowany na trzpieniu 1 w łożysku ślizgowym. Trzpień 1 łączy się z chwytem 5, za który głowicę mocuje się w uchwycie prasy lub przeciągarki, za pomocą tulei 4. Pod wpływem siły przyłożonej do chwytu 5 następuje ruch trzpienia 1 w kierunku posuwu suwaka. Wskutek nastawionego wcisku nagniatania rolki obtaczają się po obrabianej

10. TECHNOLOGIA NAGNIATANIA WEWN. POWIERZCHNI WALCOWYCH

351

powierzchni, zabierając koszyczek 3 ułoży skowany w tocznym łożysku oporowym.

Do obróbki otworów w przedmiotach, których oś nie jest prostopadłe do czoła, jest przeznaczona głowica samonastawna o konstrukcji wg rys. 10-10b. Połączenie chwytu 1 z trzpieniem-bieżnią odbywa się przez gwint i tuleją z łożyskiem oporowym, umieszczonym na kulistej podkładce 2. Głowica ma także wbudowane urządzenie klinujące z kulkami, umieszczonymi w koszyku 4 i w rowku obwodowym na trzpieniu-bieżni. W urządzeniu tym docisk kulek do koszyczka jest wywierany przez sprężyny talerzowe 3. W momencie zaklinowania rolek, kulki urządzenia klinującego wychodzą z rowka obwodowego nieruchomego trzpie-nia-bieżni, pokonując siłą sprężyn 3 i rozpoczyna się proces nagniatania otworu, jak narzędziem o konstrukcji z rys. 10-10a.

Nowoczesną i ekonomiczną metodą obróbki głębokich otworów, zwłaszcza w cylindrach wykonywanych z rur bezszwowych, jest ich nagnia-tanie z jednoczesnym roztaczaniem (rys. 10-11). W metodzie tej stosuje się specjalne głowice s kra wająco-nagn łatające. w których przed stopniem nagniatającym wbudowane są noże roztaczające 2. Rolki nagniatające 3 toczą się po pierścieniowych bieżniach stożkowych lub kształtowych, tworząc z obrabianym cylindrem nieład nagniatania o docisku sztywnym. Docisk ten zależy od wartości wcisku nagniatania to. który może być regulowany wysunięciem noża wykańczaka 2 w stosunku do ustawionego wymiaru D, stopnia nagnia tającego. Wymiar otworu po przejściu głowicy zmniejsza się w stosunku do wymiaru nastawionego

Pt—Pn

I 7/¹    Pt-Pn

rpztaczająco-nągnlatającą; f — cylinder. 2 — not roztaczający, 3 — rolka nąnlłtijąo, q, — naddatek na toczenie. q — naddatek na nagnlatanle. w — wcisk nagniatania. 3, — odkształcanie sprężysto, AD, — zwiększenie irednlcy zewnętrznej

D_g, o wartość odkształcenia sprężystego d. Zmianie ulega również średnica zewnętrzna przedmiotu obrobionego, zwłaszcza cylindrów cienkościennych, o wartość AD,.

Dokładność obróbki, zwłaszcza kształtu, zależy w dużym stopniu od równomierności ścianki cylindra i jednorodności jego materiału. W m których przypadkach rury przeznaczone na cylindry należy obtocay ^ zgrubnie na powierzchni zewnętrznej (bazując na otworze) w celu równania grubości ich ścianek. W poprawnych warunkach obróbki wy