251

242 Rośliny uprawne

sieni. Ze względu na południowe pochodzenie najwłaściwszym rejonem uprawy kopru włoskiego są województwa południowe i środkowo-wschodnie. Udaje się najlepiej na łagodnych skłonach południowych o glebie głębokiej, ciepłej, dostatecznie żyznej, przepuszczalnej, z dużą zawartością wapnia, na którego brak jest bardzo wrażliwy. Najodpowiedniejszymi glebami będą czarnoziemy, rędziny, lessy, glinki wapienne oraz średnio mocne .szczerki. Najodpowiedniejszym stanowiskiem jest pole po okopowych uprawianych na pełnym oborniku.

Uprawa roli i nawożenie. Zasadniczą mechaniczną uprawę roli należy przeprowadzić jesienią. Polega ona na głębokiej orce przedzimowej z po-głębiaczem (pole pozostawia się w ostrej skibie). Wiosną przy wysiewie nasion wprost do gruntu stosuje się najpierw włókę, potem bronowanie, a na glebie zwięźlej szej spulchnia się rolę kultywatorem o sztywnych lub półsztywnych łapach, następnie bronami wyrównuje się powierzchnię. Przy letnim zakładaniu plantacji mechaniczna uprawa roli zależy od przed-plonu.

Koper włoski wymaga dużych ilości składników pokarmowych. Podstawowym nawożeniem będzie obfita dawka obornika dana pod przedplon (najlepiej pod okopowe) oraz jesienne wapnowanie pola w ilości 10— 15 q/ha.

Koper włoski silnie reaguje na nawożenie mineralne. Ilość i rodzaj nawożenia mineralnego zależne są od potrzeb nawozowych danej gleby. Na glebach bardzo żyznych, przy jesiennym wapnowaniu pola, niekoniecznie trzeba stosować pełne nawożenie mineralne. Jest ono jednak niezbędne na glebach mniej żyznych i wówczas należy dać na 1 ha : 2—3 q super-fosfatu, 1,5—2 q soli potasowej 40% oraz około 0,5—1 q saletrzaku lub saletry wapniowej, zastosowane pogłównie w dwóch dawkach: wiosną na początku rozwoju roślin oraz 3—4 tygodni później. Nawożenie azotowe należy stosować ostrożnie ze względu na możliwość zbyt bujnego wzrostu roślin, a tym samym opóźniania kwitnienia i dojrzewania owoców, co jest ryzykowne w naszych warimkach klimatycznych. Przenawożenie azotem (także organicznym) może też wpływać ujemnie na zawartość olejku w surowcu.

W wypadku gdy plantacja pozostaje po zbiorze owoców na rok następny, stosuje się wczesną wiosną przed rozpoczęciem wegetacji roślin wyżej podane dawki nawożenia mineralnego.

Rozmnażanie. Koper włoski rozmnaża się wyłącznie z nasion. Zarówno pora siewu, jak i ilość nasion potrzebna do założenia plantacji zależne są od sposobu prowadzenia uprawy.

Jeden gram zawiera 175 nasion; 1000 nasion waży około 5,4 g; siła kiełkowania nasion wynosi około 30—65%, kiełkowanie trwa 10—14 dni; nasiona kiełkują już przy temperaturze 6—8°; zachowują zdolność kiełkowania dwa lata.