252

Koper włoski 243

Zakładanie plantacji. W zasadzie są dwa sposoby zakładania plantacji:

1.    wysiew nasion wprost do gruntu,

2.    wysiew nasion na rozsadniku, a następnie wysadzanie siewek w pole.

1.    Siew do gruntu stosuje się w naszych warunkach najczęściej wczesną wiosną, tj. w końcu marca lub na początku kwietnia. Wysiewa się siewnikiem ręcznym lub rzędowym w ilości około 10 kg nasion (dobrze kiełkujących) na 1 ha na głębokość do 2 cm. Rozstawa rzędów 30—40 cm. Jesienią co drugi rząd wykopuje się lub wyoruje pługiem, a rośliny w ten sposób uzyskane (po przezimowaniu w piwnicy lub kopcu) można użyć wiosną następnego roku do powiększenia plantacji. Plon w pierwszym roku wynosi około 3—5 q/ha, w następnym roku plon pełny około 7—10 q/ha.

Siew letni w czerwcu — w początkach lipca stosuje się zazwyczaj po wczesnych ziemniakach. Rozstawę rzędów można dać co 30—40 cm, przy czym co drugi rząd usuwa się (jak przy wysiewie wiosennym) lub daje się od razu odpowiednie odległości pomiędzy rzędami, tj. 60—80 cm. Przy odpowiednim przykryciu korzeni (obredlanie) koper zimuje i wydaje w następnym roku normalny plon. Siew późno jesienny („pod grudę”) przed samymi mrozami (listopad-grudzień) daje wschody na wiosnę wcześniejsze niż przy wysiewie wiosennym, przyśpiesza dojrzewanie i zbiór.

2.    Siew na rozsadniku odbywa się w czerwcu lub w pierwszej połowie lipca. Sieje się ręcznie na zagonach lub ręcznym siewnikiem planetowym w rzędy co 25 cm. Dla założenia 1 ha plantacji należy wysiać na rozsadniku około 4 kg nasion. Sposób ten ma tę zaletę, że daje nam możność lepszego i mniej kosztownego pielęgnowania siewek na mniejszej powierzchni rozsadnika oraz możność łatwiejszego zabezpieczenia roślin przed zimą po pierwszej grudzie przez przykrycie liśćmi (niekoniecznie trzeba wykopywać korzenie).

Wczesną wiosną, po stopniowym odkryciu rozsadnika wykopuje się ostrożnie korzenie i zaraz wysadza się je w pole pod łopatę lub pod pług. Odległości pomiędzy sadzonkami zależne są: a) od żyzności gleby, b) wzrostu roślin uprawianej odmiany, c) sposobu zbioru. Na glebach słabszych, lżejszych wystarczy zastosować odstępy 50 X 50 cm. Na glebach żyźniej-szych odległości należy zwiększyć dając odstępy 80 X 40 cm.

Pielęgnowanie. Pielęgnowanie plantacji w pierwszym okresie wzrostu polega na zastosowaniu dwukrotnego pogłównego nawożenia azotowego oraz na spulchnianiu międzyrzędzi planetem lub opielaczem konnym, wreszcie na obredlaniu rzędów. Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne należy zakończyć przed kwitnieniem roślin.

Przy siewie wprost do gruntu należy zastosować przerywkę w drugim roku uprawy, zostawiając rośliny w rzędzie co 20—30 cm. Jesienią po