281

Dekoracje z roślin doniczkowych

Do najczęściej spotykanych i najbardziej cenionych stylów formowania bonsai należą: chokkan, mo-yogi, shakan, kengai, han kengai, bunjin, fukinagashi, sabamiki, sharimiki, hokidachi i shidare zukuri.

•    Styl chokkan - najbardziej sformalizowany, wywodzący się z obserwacji drzew w naturalnych, dobrze nasłonecznionych stanowiskach, w korzystnych warunkach glebowych i klimatycznych, dzięki którym drzewa tworzą regularne korony na prostych, strzelistych pniach, mocno zakorzenionych w podłożu. Drzewkom w tym stylu (głównie iglastym - świerkom, jodłom, cedrom, sekwojom) zapewnia się widoczność pnia na całej długości. Długość konarów od dołu do wierzchołka korony zmniejsza się, dzięki czemu całość ma formę regularnego stożka. Styl ten jest trudny, wymagający dużych umiejętności i cierpliwości, ponieważ nie wolno popełnić żadnego błędu podczas zabiegów formowania i pielęgnowania roślin, a to z tego względu, że drzewa i krzewy iglaste z trudem wytwarzają na pniu pędy boczne ze śpiących pąków.

•    Styl moyogi - zarys korony ma postać nieco asymetrycznego stożka z charakterystycznymi wygięciami pnia (w kształcie litery „S"), mieszczącymi się mniej więcej w jednej płaszczyźnie. Ułożenie gałęzi jest zmienne: najniższa kieruje się w dół, następne układają się poziomo, a górne, najmłodsze, są nieco wzniesione. Gałęzie na poszczególnych piętrach nie powinny się wzajemnie zasłaniać.

•    Styl shakan - styl pochylony, rzadko stosowany, ponieważ także w naturze niewiele jest drzew

0    prostych, pochylonych pniach powstałych na skutek np. osuwającego się gruntu na stokach gór lub nad rzekami. Przeciwwagą dla pochylonego pnia drzewa jest fasada pnia oraz odsłonięte korzenie. Konary mają kierunek poziomy lub lekko zwisający, a rozgałęzienia skierowane w stronę pochylenia są rzadsze i słabsze. Przewodnik z czasem przybiera kierunek pionowy.

•    Styl kengai jeden z najstarszych, inspirowany wizerunkiem drzew rosnących na górskich stokach lub na morskim klifie, kaskadowy. Duża część nadziemna rośliny znajduje się poniżej miejsca, z którego wyrasta. Niski, silnie zbieżny pień jest mocno osadzony w podłożu w głębokim naczyniu. Mała, silnie asymetryczna korona znajduje się na niewielkiej wysokości, a przewodnik łagodnym lukiem opada stromo w dół. Ogólny kształt korony jest trójkątem, a całość sprawia wrażenie lekkości, delikatności i harmonii.

•    Styl han kengai półkaskadowy, nazywany przez Chińczyków „przeglądający się w wodzie". Pień drzewka jest prawie poziomy lub nieco opadający (tak jak u drzew rosnących nad brzegami rzek

1    jezior, wychylających się nad powierzchnię wody). Korona w kształcie trójkąta ma dużą podstawę, większość konarów znajduje się na poziomie przewodnika. Przy nieco wyższym pojemniku wierzchołek drzewka może sięgać poniżej jego podstawy.

•    Styl bunjin - zwany też „literati” bardzo wyrafinowany, inspirowany obrazami malowanymi przez literati - uczonych i artystów wywodzących się z najwyższych warstw społeczeństwa chińskiego. Drzewa są tu przetworzonymi impresjami, najczęściej sosen i jałowców rosnących na niedostępnych ścianach górskich i w innych bardzo niekorzystnych warunkach. Ważnym elementem jest wyszukany pień drzewa, często nienaturalny, uformowany za pomocą przegięć i delikatnych łuków, intrygująco piękny. Liście są ograniczone do niezbędnego minimum, występują w niewielkich skupiskach oddalonych od siebie.

•    Styl fukinagashi - „wiatrowy", kształtujący drzewka jakby poddane stałemu działaniu wiatru, wiejącego z jednego kierunku, jak na wybrzeżach morskich. Pień jest pochylony lub prosty, ale zawsze wszystkie konary skierowane są w jedną stronę. Gałęzie ułożone są poziomo lub lekko opadają. Zdarza się uszkodzona kora, martwe drewno wybielone słońcem i słoną wodą. a także drzazgi (tzw.jin) po wyłamanych konarach. Styl ten symbolizuje walkę o przetrwanie i nieposkromionego ducha człowieka.

•    Styl sabamiki - „rozdarty pień”, wywodzący się z obserwacji bardzo starych drzew, w których często spotyka się dziuple, spękania i inne ubytki, nawet do całkowitego spróchnienia pni. Otwory i wyżłobienia w pniu wykonuje się dłutami, zabezpieczając powierzchnię przed chorobami grzybowymi.

287

ABC Florystyki