prześwitujących przez opłucną żeber. Do najczęściej spotykanych zmian w kościach należą:
□ uszkodzenia mechaniczne - świeże złamania kości nie rzutują na ogólną ocenę tuszy mięsnej, powodują natomiast zwykle powstawanie wylewów krwawych i konieczność dyskwalifikowania części tkanek objętych tymi wylewami; złamania i uszkodzenia kości, którym towarzyszą procesy infekcyjne i ropne, mogą wpływać na ogólną ocenę mięsa i stwarzają potrzebę badań bakteriologicznych;
□ zmiany zabarwienia kości - powstają na skutek odkładania się w nich niektórych barwników powodujących przeważnie ciemne zabarwienie;
□ ogniska gruźlicze - występują najczęściej w żebrach, kręgach, mostku i kościach miednicy, a więc w miejscach stosunkowo łatwych do obejrzenia. Zmiany szpiku kostnego, oprócz typowych stanów chorpbowych, mogą
występować przy znacznym wyniszczeniu organizmu zwierzęcego. Zmiany szpiku kostnego są dość często wykorzystywane do odróżnienia stanu chudości od stanu wychudzenia zwierzęcia, które w różnym stopniu wpływają na ogólną ocenę mięsa. W celu odróżnienia chudości od wychudzenia wykorzystuje się ewentualne zmiany w szpiku kostnym, najczęściej w kości ramiennej po jej przerąbaniu. Wobec braku zmian w szpiku kostnym stan określa się jako chudość. Pizy zmianach szpiku - konsystencja półciekła, galaretowata - stan określa się jako wychudzenie.
Stawy- nacina się tylko w przypadkach przyżyciowego zaobserwowania objawów lub zmian chorobowych oraz stwierdzenia zmian (na przykład obrzęków) podczas badania makroskopowego tusz. Proces ropny w stawie stwarza potrzebę badania bakteriologicznego mięsa.
JBłony surowicze - zarówno otrzewna, jak i opłucna mogą dość często wykazywać zmiany chorobowe. Do częściej spotykanych należą:
| stany zapalne nieswoiste i zrosty włóknikowe,
| gruźlica, przebiegająca pod postacią tak zwanej perlicy; w około 75% przypadków towarzyszy jej obecność prątków w mięśniach międzyżebrowych lub brzusznych, to jest leżących pod zmienioną opłucną lub otrzewną; zmieniona błona surowicza powinna więc być zdjęta, a tusza oceniona jako niezdatna do spożycia.
Warto przypomnieć, że oglądając błony surowicze, należy również zwracać uwagę na ewentualne zmiany w widocznych przez nie mięśniach, na przykład wągry, ogniska nekrotyczne, zwyrodnienia, nowotwory (na przykład nerwiaki w przestrzeniach międzyżebrowych).
Badanie węzłów chłonnych. Jest to końcowy etap badania tuszy mięsnej, I tym samym i całego badania makroskopowego. W zależności od uzyskanych wcześniej wyników zarówno węzły chłonne tuszy wołowej (rys. 5 i 6), jak
Rysunek 5. Węzły chłonne półtuszy wolowej (strona boczna): a - In. popliteus, b - In. subiliacus, c - In azillaris proprius, d - In. ceruicalis suptificialis
Rysunek 6. Węzły chłonne półtuszy wołowej (strona przyśrodkowa): a - In poplucus. b- mam. u samców Inn. scrotalcs, c - In. ischuuhcus, d -subiliacus, e - Inn. iliaci mediales. f - M. rtnahs. g -Inn. slemalcs