201 2

13.4. Falowanie morskie

Głównym źródłem falowania morskiego jest wiatr. Falowanie można podzielić na falowanie regularne i falowanie nieregularne. Ogólnie falowanie wywiera niekorzystny wpływ na statek. Należy tu wymienić [4, 30, 34]:

—    możliwość zalewania pokładu,

—    możliwość wynurzania się śruby napędowej,

—    dodatkowe momenty gnące i siły tnące występujące w kadłubie,

—    możliwość wystąpienia slammingu,

—    pogorszenie się stateczności,

—    wzrost oporów,

—    strata sprawności napędowej i wzrost zużycia paliwa,

—    pogorszenie się własności manewrowych statku,

—    możliwość przesunięcia się ładunku,

—    niekorzystny wpływ na pasażerów i załogę.

13.4.1. Stateczność statku na fali

Falowanie ma wpływ na stateczność statku. Stateczność początkowa statku ulega zmianie na skutek ciągłej zmiany pływnicy (aktualnej wodnicy). Najgorsza sytuacja występować będzie przy kursie statku z falą lub pod falę i przy długości fali równej długości statku. W momencie, kiedy śródokręcie statku znajdzie się na grzbiecie fali w części dziobowej i rufowej wystąpi dolina fali Spowoduje to zmniejszenie pływnicy i w konsekwencji zmniejszenie momentu bezwładności wodnicy, małego promienia mctaccntrycznego i stateczności początkowej. Przeciwna sytuacja wystąpi, kiedy śródokręcie znajdzie się w dolinie fali — w obrębie wstawki cylindrycznej — nic nastąpi wówczas zmiana pływnicy, natomiast na dziobie i rufie wysoki poziom wody spowoduje zwiększenie pływnicy i w rezultacie poprawę stateczności (rys. 123). Przy kursie statku z falą lub pod falę, chwilowe zmiany stateczności, jak wykazały badania Grima [8], mogą spowodować kołysania boczne statku, mimo braku sił wymuszających. Obserwowane zmiany stateczności dotyczą również krzywych ramion (rys. 124). Intensywność wystąpienia tych zjawisk zależy, z jednej strony, od wielkości falowania, a z drugiej od własności statku oraz jego kursu i szybkości w stosunku do fali. Ruchy statku na fali rozpatrywane są przy następujących założeniach:

a)    obecność statku nie zakłóca falowania;

b)    falowanie jest regularne (sinusoidalne lub trochoidalne);

c)    amplitudy ruchów oscylacyjnych statku oraz odpowiadające im prędkości i przyspieszenia są małe (dlatego ich wyższe stopnie można pominąć);

d)    burty statku w rejonie rozpatrywanej wodnicy są prostopadłe;

c) poprzeczne wymiary statku, w porównaniu z długością fali, są małe;

0 ruchy statku są rozpatrywane jako niezależne jeden od drugiego.

201