2tom230

5. MASZYNY ELEKTRYCZNE 462

elektryczne powinny pracować przy optymalnych wartościach sprawności i współczynnika mocy. Ze względu na optymalną sprawność silników, służby energetyczne powinny systematycznie kontrolować stopień wykorzystania mocy znamionowej silników; w razie stwierdzenia nadmiernej wartości mocy znamionowej w stosunku do mocy zapotrzebowanej, silnik powinien być zastąpiony innym o mniejszej mocy znamionowej. Jeśli nicdociążony jest trójfazowy silnik indukcyjny o napięciu znamionowymi 380 V trój-kąt/660 V gwiazda, użytkowany w sieci o napięciu znamionowym 380 V, to eksploatacyjne parametry silnika można poprawić przez połączenie go w układ gwiazdy zamiast trójkąta. W układzie gwiazdy zwiększa się współczynnik mocy i sprawność, ale maleje przeciążal-ność silnika, początkowy moment rozruchowy, a w niewielkim zakresie również prędkość obrotowa.

Moc bierną pobieraną z układu elektroenergetycznego można ograniczyć przez jej kompensację. Analizując celowość i metody kompensacji mocy biernej należy szczególnie wnikliwie rozważać możliwość wykorzystania silników synchronicznych.

Prace przy urządzeniach elektroenergetycznych, a w tym przy maszynach elektrycznych, muszą być wykonywane bardzo starannie i przy zachowaniu maksymalnej ostrożności. Każda niedokładnie wykonana czynność może po załączeniu napięcia spowodować uszkodzenie lub zniszczenie maszyny, a nawet zagrozić bezpieczeństwu obsługi i otoczenia.

Wyłączenia maszyn spod napięcia na czas wykonywania czynności obsługowych należy dokonywać w taki sposób, aby uzyskać widoczną przerwę w obwodach zasilających. Nie jest konieczne, aby przerwa ta była widoczna z miejsca wykonywania prac.

Przed rozpoczęciem prac (czynności obsługowych) przy maszynach wyłączonych spod napięcia należy:

—    zastosować odpowiednią ochronę przed przypadkowym załączeniem napięcia, a w silnikach również przed przypadkowym uruchomieniem przez urządzenie napędzane;

—    sprawdzić brak napięcia w wyłączonym obwodzie;

—    uziemić wyłączoną maszynę, zwłaszcza wysokiego napięcia;

—    wywiesić odpowiednie tablice ostrzegawcze.

5.7.16. Wymagania dotyczące pakowania, przechowywania i transportu maszyn elektrycznych

Maszyna elektryczna podczas przechowywania i transportu nie powinna być narażona na uszkodzenia spowodowane uderzeniami bądź nadmiernymi wstrząsami. Podczas transportu maszyny powinny być ustawione poprzecznie do kierunku jazdy.

Aby uchronić maszyny przechowywane w magazynach przed szkodliwymi skutkami drgań wywołanych pracującymi w pobliżu urządzeniami, pomieszczenia, w których są przechowywane maszyny elektryczne nie powinny mieć wspólnego podłoża (podłogi) z pomieszczeniami hal produkcyjnych.

Maszyny powinny być przechowywane w pomieszczeniach krytych, dobrze wentylowanych. O ile normy szczegółowe nic stanowią inaczej, temperatura w pomieszczeniach, w których są przechowywane maszyny elektryczne powinna być dodatnia, a wilgotność względna powietrza ok. 70%. Maszyn nie należy ustawiać bezpośrednio na podłożu (podłodze), lecz na specjalnych konstrukcjach wsporczych (drewnianych), kilka lub kilkanaście centymetrów nad powierzchnią podłoża.

Czas przechowywania maszyn elektrycznych nic powinien być zbyt długi. Czas ten jest zwykle ograniczony przez chemiczną trwałość smarów w łożyskach, która dla niektórych smarów produkcji krajowej nie przekracza okresu 1 h-4 lat.

EKSPLOATACJA maszyn elektrycznych

463

VV niektórych normach przedmiotowych są podane szczególne wymagania dotyczące kowania, przechowywania i transportu maszyn elektrycznych. Wymagania tego rodzaju są niekiedy podawane również w katalogach poszczególnych typów maszyn

elektrycznych.

Dla przykładu podano wymagania wynikające z:

_ normy PN-74/E-06010 Maszyny elektryczne malej mocy. Ogólne wymagania:

Maszyny powinny być tak opakowane, aby podczas transportu nie ulegały uszkodzeniom. Elementy maszyn nie zabezpieczone przed działaniem wilgoci, np. czopy końcowe wału, powinny być odpowiednio chronione. Maszyny powinny być przechowywane w pomieszczeniach krytych, o temperaturze powietrza nie niższej niż 5“C i wilgotności powietrza nie większej niż 75%. Maszyny powinny być przewożone w opakowaniu, krytymi środkami transportu;

_ normy PN-73/E-06015 Maszyny elektryczne malej mocy. Przetwornice:

Każda przetwornica, której wszystkie obwody magnetyczne znajdują się we wspólnej obudowie powinna być opakowana do transportu w oddzielną skrzynkę drewnianą, szczelnie owinięta papierem parafinowanym lub innym materiałem niehigrosko-pijnym i unieruchomiona w skrzynce w sposób zabezpieczający przed przesunięciem. Elementy przetwornicy nie zabezpieczone przed działaniem wilgoci (np. wystające końce wałów) powinny być dodatkowo chronione bezkwasową wazeliną techniczną;

Uwaga ogólna dotycząca pracy maszyn w klimacie umiarkowanym:

Maszyny przeznaczone do pracy w klimacie umiarkowanym powinny być przechowywane w pomieszczeniach suchych, wolnych od pyłów i gazów żrących w temperaturze otoczenia nie niższej niż + 1°C. Maszyny przeznaczone do pracy w klimacie tropikalnym powinny być przechowywane w warunkach gwarantujących zabezpieczenie ich przed bezpośrednim działaniem opadów atmosferycznych, nasłonecznienia, piasku, pyłu itp.;

Uwaga ogólna dotycząca transportu maszyn w wykonaniu tropikalnym:

Maszyny powinny być pakowane i zabezpieczone przed działaniem narażeń transportu i przechowywania, stosownie do przewidywanych warunków i drogi transportu oraz strefy klimatycznej przechowywania. Maszyny powinny być przechowywane u wytwórcy w pomieszczeniach suchych, bez pyłu i szkodliwych wyziewów chemicznych, w temperaturze powyżej 5°C i wilgotności względnej nie większej niż 75%. Maszyny powinny być przewożone krytymi środkami transportu w sposób zabezpieczający je przed nadmiernymi wstrząsami i udarami. Warunki klimatyczne transportu nie mogą przekraczać parametrów narażeń przewidzianych dla danego wykonania tropikalnego (np. ostrości narażeń: —40°C; +55°C; +85”C; +40°Cprzy wilgotności względnej 93%, narażenia na działanie lotnego piasku, narażania na działanie pyłu).

WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ

- - liczba gałęzi równoległych uzwojenia bezko-mutatorowego na fazę; liczba par gałęzi równoległych uzwojenia komutatorowego

- indukcja magnetyczna pojemność

siła elektromotoryczna, wartość chwilowa i skuteczna

M_s — moment synchronizujący n    prędkość obrotowa

rif,    przekładnia zwojowa

N — liczba zwojów, liczba prętów p    liczba par biegunów

P    -    moc czynna

P^    —    straty mocy dodatkowe