306 2

Mózgowie, encephalon

Aqueductus mesencephali **

Ryc. 526 Komory mózgowia, ventriculi encephali i przestrzeń podpajęczynówkowa, spatium subarachnoideum; schemat krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego, liquor cerebrospinalis, od przestrzeni wewnętrznych do zewnętrznych

*    Klinicznie: foramen Monroe

*    * Klinicznie: kanał Sylviusa

Pars centralis

Granulationes arachnoideae

Cornu frontale

Cisterna pericallosa ^

Spatium subarachnoideum

Foramen inten/entriculare * — »

Ventriculus tertius — —

Cisterna chiasmatica —

Cisterna interpeduncularis

^X\ ^x Cisterna cerebellomedullaris posterior

\

^x Apertura lateralis

Cisterna pontocerebellaris ^

Sinus sagittalis superior

^ Plexus choroideus ventriculi lateralis

Plexus choroideus ""    ventriculi tertii

--— Cornu occipitale

--Cornu temporale

--V. magna cerebri

---Sinus rectus

---Ventriculus quartus

Confluens sinuum

Plexus choroideus ventriculi quarti

^    — Apertura mediana ventriculi quarti

Pars centralis

z Foramen inten/entriculare

/

N/entriculus tertius — ■

Cisterna chiasmatica--

^ — Cornu occipitale

— Spatium subarachnoideum

--V. magna

cerebri

--Sinus

rectus

Cisterna interpeduncularis Cisterna pontocerebellaris

Granulationes arachnoideae Pia mater cranialis

z Sinus sagittalis superior

z Plexus / choroideus ventriculi tertii

^ Cornu temporale

Aqueductus mesencephali

N

^ Ventriculus quartus ^ Cisterna cerebellomedullaris posterior ^ Canalis centralis

Sinus sagittalis interior

Arachnoidea mater cranialis ^

(Spatium subdurale) —

Spatium subarachnoideum —

Dura mater cranialis,--

Falx cerebri

Cornu frontale —

Cisterna pericallosa--

Ryc. 527 Komory mózgowia, ventńculi encephali i przestrzeń podpajęczynówkowa, spatium subarachnoideum; przekrój pośrodkowy; widok od strony przyśrodkowej

Płyn mózgowo-rdzeniowy, liquor cerebrospinalis

Płyn mózgowo-rdzeniowy, liquor cerebrospinalis, wytwarzany jest przez całą wyściółkę przestrzeni wewnętrznych, ependyma, zwłaszcza przez sploty naczyniówkowe. Przez obydwa otwory międzykomorowe (Monroe) płyn przepływa do komory trzeciej, a z niej przez wodociąg śródmózgowia (Sylvius) do komory czwartej i kanału środkowego rdzenia kręgowego. Otwór pośrodkowy (Magendius) i otwory boczne (Luschka) komory czwartej stanowią jedyne połączenia z przestrzenią zewnętrzną. spatium subarachnoideum.

Płyn opływa całe mózgowie i rdzeń kręgowy. Jest on resorbowany do krążenia żylnego przez pochewki chłonne małych naczyń krwionośnych opony miękkiej, pochewki okołonerwowe nerwów czaszkowych i rdzeniowych oraz przez ziarnistości pajęczynówki (Pacchioni). Niedrożnością zagrożone są przede wszystkim przewężenia w układzie komorowym: foramina interventricularia. aąueductus mesencephali, aperturae mediana et laterales.

W przypadku ich nieprawidłowości, np. w następstwie zaburzeń rozwojowych lub procesów zapalnych, może powstać wodogłowie wewnętrzne, hydrocephalus internus. Poszerzenie przestrzeni podpajęczynówkowej. np. wskutek zaniku mózgu, określa się wodogłowiem zewnętrznym, hydrocephalus extemus.