309 2

309

7. METALOPLASTYKA.

Utrwalanie połysku. Powierzchnia metali wypolerowana po pewnym czasie ciemnieje i pokrywa się nalotami korozji. Aby do tego nie dopuścić przedmioty pokrywa się cienką warstwą lakieru caponowcgo posiadającego dobrą przyczepność do metali.

Wyroby z miedzi i jej stopów poddaje się procesowi chromianowania (pasywacji). Zabieg ten polega na zanurzeniu wyrobu do roztworu zawierającego związki chromu. W wyniku reakcji na powierzchni metalu powstaje bezbarwna warstewka chromianowa, która dzięki swej bierności, czyli pasywności skutecznie chroni metal przed ponownym tworzeniem się nalotów korozji.

Typowymi kąpielami do chrom i anowania jest: [kwas azotowy stężony 20ml * kwas siarkowy stężony 80ml + kwas solny stężony i ml 4 bezwodnik kwasu chromowego (CrOj) 70g + woda do objętości II] lub [ dwuchromian sodu (Na^CrpO?) lOOg 4 siarczan sodu (Na>SO._:) 50g 4 chlorek sodu lOg + kwas siarkowy stężony 6ml + woda do objętości 11].

Temperatura kąpieli powinna wynosić I8-25°C, a czas pasywacji 10-15 sekund po czym natychmiast przedmiot opłukać zimną a następnie ciepłą wodą. Po wysuszeniu przedmioty lekko szczotkujemy bezbarwną pastą do obuwia lub parafiną.

Znane są również inne trzy roztwory do równoczesnego wybłyszczania i chromianowania miedzi i jej stopów: [bezwodnik kwasu chromowego {CrO.0 150ml + kwas siarkowy stężony 90m! I woda do objętości II]; [beswodńik kwasu chromowego (CrO.) 250ml + siarczan sodu 20ml -f woda do objętości llj; [dwuchromian sodu (NajC^O?) I50g + kwas azotowy stężony lOOml 4- kwas octowy lodowaty (CTLCOOH) I40ml 4 chlorek sodu 50g 4 woda do objętości II]. Trawienie w tych kąpielach o temperaturze 18-25°C trwa 20-30 sekund.

Barwienie stali. Oksydowane (utlenianie) lufy broni myśliwskiej, pistoletu, czarne elementy aparatury pomiarowej czy optycznej albo różne artystyczne wyroby stalowe jak kraty, popielniczki okucia, wykonane i żeliwa lub stali odznaczają się niejednokrotnie pięknym czarnym wyglądem. Tę barwę nadaje się przez kąpanie w odpowiednich roztworach. Jest to ty w. kolorowanie, bądź też barwienie chemiczne, polegające na wytworzeniu na powierzchni metalu zabarwionej na czarno lub granatowo warstewki tlenków. Warstewka ta spełnia nie tylko rolę dekoracyjną. Dzięki swej bierności chemicznej chroni ona dosyć skutecznie stal przed korozją. Jakość i wygląd tej warstewki tlenkowej zależą przede wszystkim od sposobu i staranności przygotowania powierzchni przedmiotu polegających na szlifowaniu, polerowaniu, odtłuszczaniu i trawieniu. Jeżeli