328

328 OBRÓBKA PLASTYCZNA Laboratorium

konstrukcji narzędzi, niewłaściwego ustalenia położenia przedmiotu lub wad materiału wyjściowego).

Wady powierzchniowe to przede wszystkim:

•    zadziory, rysy, łuski, wżery, odciski wklęsłe i wypukłe, pęcherze zewnętrzne;

•    chropowatość w postaci tzw. „skórki pomarańczowej”, linie płynięcia;

•    plamy, zgorzelina.

Wady wewnętrzne dzieli) się na:

•    rozwarstwienia, za walcowania, pęcherze wewnętrzne;

•    wtrącenia niemetaliczne lub wtrącenia obcego metalu;

• niezgodność z warunkami technicznymi składu chemicznego, właściwości wytrzymałościowych, właściwości fizycznych i fizykochemicznych, właściwości technologicznych;

• niezgodność    struktury z    warunkami    technologicznymi jak:

gruboziarnistość, drobnoziarnistość, niejednorodność materiału, anizotropowość, odwęglenie. segregacja strefowa.

Wady powstałe przy nagrzewaniu materiału. Do wad powstałych przy nagrzewaniu materiału wyjściowego przedkuwek i odkuwek zalicza się: przegrzanie, przepalenie, odwęglenie i tworzenie się zgorzeliny na po wierzch n i materiału.

Przegrzanie metalu wywołuje wady możliwe do usunięcia przez normalizowanie, natomiast przepalenie wywołuje wady, powodujące odrzucenie odkuwki.

Odwęglenie powierzchni metali pogarsza własności mechaniczne wyrobu, dlatego gdy grubość odwęglenia przekracza odchyłki wymiarowe odkuwka jest brakiem. W miejscach obrabianych mechanicznie, odwęglanic powierzchniowe nie wpływa na własności mechaniczne materiału, jeżeli cała warstwa odwęglona zostaje usunięta przez skrawanie.

Zgorzelina powstająca na powierzchni stali przy nagrzewaniu materiału zgodnie z technologią nie jest traktowana jako wada. Zgorzelina wprasowana w materiał pozostawia ślad, nawet po usunięciu jej z powierzchni odkuwki za pomocą śrutowania lub piaskowania. Powierzchnia odkuwki jest chropowata z wgnieceniami.

Wady powstałe przy obróbce cieplnej. Przy obróbce cieplnej występują wady odkuwek: