340 2

8. TURBOGENERATORY I UKŁADY ELEKTRYCZNE W ELEKTROWNIACH PAROWYCH

Rys. 8.11. Widok czoła uzwojeń stojana generatora chłodzonego wodą Reprodukcja z [8.8]

obu końcach pręta (patrz również rys. 8.9 -h 8.11). Do każdej z komór od strony turbiny jest doprowadzona wężem teflonowym woda z kolektora 3.

Obecnie (2008 r.) można budować generatory z chłodzeniem wodno--wodorowym do mocy 1700 MVA^X).

Zrealizowanie chłodzenia wodnego w wirującym wirniku jest związane z pokonaniem licznych trudności. Na strugę wody płynącej w pręcie na średnicy wirnika D = 1200 mm, obracającego się z prędkością n = 3000 min^-1, działa przyspieszenie odśrodkowe ok. 6000 g (g- przyspieszenie ziemskie). Dlatego, aby zapewnić równomierny rozpływ wody we wszystkich równoległych połączeniach, ciśnienie wody przekracza 16 MPa. Wprowadzenie wody do wirnika oraz zapewnienie odpowiedniej szczelności układu jest bardzo trudne do rozwiązania. Ponadto ewentualna przerwa w dopływie wody do którejkolwiek z równoległych strug wody może spowodować odparowanie wody i przegrzanie uzwojenia. Dodatkowe trudności mogą powstać na skutek elektrolizy i korozji oraz erozji (przepływ wody pod dużym ciśnieniem). Na rysunku 8.12 przedstawiono uproszczony schemat chłodzenia wodą generatora o mocy 1300 MW [8.6, 8.7]. Obejmuje ono:

- chłodzenie wodą: uzwojeń stojana, osłon stojana, połączeń, przepustów, uzwojeń wirnika, połączeń i pierścieni ślizgowych;

- chłodzenie olejem pakietu żelaza stojana i jego elementów dociskowych;

- chłodzenie azotem przedzielonych cylindrem izolacyjnym 4 (rys. 8.12) przestrzeni stojana i wirnika; azot jest gazem neutralnym, niepalnym, niewybuchowym i ma dobre właściwości izolacyjne.

¹¹ Nowe bloki dużej mocy na parametry nadkrytyczne w Polsce są wyposażone w generatory z chłodzeniem wodno-wodorowym (podrozdz. 18.2).

340