8.3. UKŁAD ELEKTRYCZNY ELEKTROWNI
Odłączniki służą głównie do otwierania i zamykania obwodów elektrycznych w stanie bezprądowym (brak jest urządzeń do gaszenia łuku, ale widoczny stan położenia zestyków). Mogą również wyłączać małe prądy biegu jałowego (transformatorów, linii, przekładników).
Z uwagi na zamkniętą budowę wyłączników ich zestyki są niewidoczne. W celu stworzenia widocznej przerwy izolacyjnej w obwodzie prądowym w szereg z wyłącznikiem 1 jest włączony odłącznik 1' (patrz rys. 8.21). Kolejność operacji łączeniowych jest następująca: przy wyłączaniu - najpierw wyłącznik, a następnie odłącznik, przy zamykaniu - najpierw odłącznik, a następnie wyłącznik.
Poza wyżej wymienionymi przyrządami wykorzystuje się dławiki przeciw-zwarciowe, tj. cewki o dużej reaktancji X, dla napięć UN ^ 30 kV, w celu:
- ograniczenia prądów zwarciowych zgodnie z wzorem (8.12);
- utrzymania napięcia na szynach zbiorczych w przypadku zwarcia w linii odpływowej, zasilanej z tych szyn.
Dla danej aparatury łączeniowej musi być spełniony warunek Sws > ó'zw. Należy zatem ograniczyć moc zwarciową Szv/ poprzez zwiększenie reaktancji X (wzór (8.13)). W tym celu sekcjonuje (rozcina) się szyny i stosuje większą liczbę systemów szyn zbiorczych (zmniejsza się liczba równoległych połączeń reaktancji), odpowiednio rozmieszcza się dopływy i odpływy między poszczególne systemy i sekcje lub wprowadza się dodatkowe reaktancje - np. dławiki, transformatory o większych napięciach zwarcia (p. 8.3.3). Wbudowanie dławików zmniejsza moc zwarcia przy zachowaniu równoległej pracy wszystkich urządzeń. Jednak dławiki powodują straty mocy czynnej, zwiększają pobór mocy biernej oraz powiększają koszt rozdzielnicy. Dławiki znajdują zastosowanie w elektrociepłowniach zasilających sieć średniego napięcia 6, 15 i 30 kV.
Ponieważ aparatura rozdzielcza, zwłaszcza łączniki, stanowi najsłabszy element urządzeń rozdzielczych, układ elektryczny winien zawierać tylko niezbędną aparaturę do realizacji eksploatacyjnie koniecznych układów pracy.
Struktura rozdzielnic danej elektrowni zależy od mocy jednostkowej i liczby generatorów, doświadczeń eksploatacyjnych już istniejących elektrowni, możliwości zakupu odpowiednich transformatorów i aparatury rozdzielczej w danym okresie projektowania i budowy elektrowni itp. Niemniej jednak można wyróżnić zasadnicze struktury rozdzielnic. Rozdzielnice mogą być z pojedynczym (rys. 8.2la), podwójnym (rys. 8.21 b—e) i potrójnym (rys. 8.21 f) systemem szyn zbiorczych, z szyną pomocniczą obejściową (rys. 8.21h-j) oraz bezszynowe (rys. 8.28a).
Podwójny system szyn zbiorczych umożliwia: przełączenie obciążenia z jednego systemu na drugi w przypadku uszkodzenia jednego z nich, dokonywanie prac konserwacyjnych oraz zwiększa elastyczność pracy rozdzielnicy. Potrójny system szyn jest stosowany przy znacznej liczbie pól dopływowych i odpływowych
359