359 3

33.2. Aminokwasy

Stanowią one budulec do tworzenia białek, których podstawowym źródłem jest mleko, mięso i jaja. Białka pokarmowe powinny zawierać około 20 różnych aminokwasów. Rośliny mogą tworzyć swoje własne aminokwasy z prostych składników wyjściowych, natomiast człowiek i zwierzęta do produkcji białek ustrojowych muszą otrzymywać część niezbędnych aminokwasów z pokarmem.

Z punktu widzenia fizjologii żywienia dzieli się aminokwasy na egzogenne (niezbędne) i endogenne (patrz tabela 33.2). Pierwsze z nich są syntetyzowane w organizmie zwierząt, toteż ich obecność i ilość w białkach spożywczych decyduje o wartości odżywczej paszy. Drugie - endogenne, są syntetyzowane w organizmie ludzkim i zwierzęcym, a więc ich występowanie w pożywieniu nie jest niezbędne.

Tabela 33.2. Podział aminokwasów na grupy
Aminokwasy egzogenne	Aminokwasy endogenne
Metionina	Glicyna
Lizyna	Alanina
Arginina	Kwas glutaminowy
Walina	Kwas asparaginowy
Leucyna	Seryna
Izoleucyna	Tyrozyna
Treonina	Cysteina
Fenyloalanina	Prolina
Tryptofan	Hydroksyprolina
Histydyna

Zanim białka pokarmowe zostaną wykorzystane przez organizm, muszą ulec rozbiciu na poszczególne wolne aminokwasy, dlatego korzystniej jest wzbogacać paszę aminokwasami, które są w 100% strawne, a więc całkowicie przyswajalne. Stosowane w mieszankach paszowych poprawiają wartość biologiczną białek spożywczych i umożliwiają zredukowanie ich ilości w diecie. Ich dodatek do paszy wynosi 0,05-0,1%.

33.3. Mikroelementy

Niektóre mikroelementy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ stanowią składniki hormonów, enzymów lub innych aktywnych białek ustrojowych. Za niezbędne pierwiastki uważa się: żelazo, miedź, kobalt, mangan, cynk, jod, molibden i selen. Przypuszczalnie do tej grupy należą również fluor i chrom, chociaż ich funkcje metaboliczne nie zostały do końca poznane.

359