360 2

8. TURBOGENERATORY I UKŁADY ELEKTRYCZNE W ELEKTROWNIACH PAROWYCH

w celu zwiększenia elastyczności pracy rozdzielnicy. Jeden lub dwa systemy mogą być systemami roboczymi i manewrowymi, trzeci - dodatkowo do wykonywania połączeń, pomiarów lub prac konserwacyjno-remontowych. Systemy szyn są połączone za pomocą sprzęgła systemowego SY (łącznika systemowego, rys. 8.24), który ma za zadanie: rezerwowanie każdego wyłącznika rozdzielnicy i wykonywanie operacji łączeniowych między systemami.

W celu ograniczenia mocy zwarciowych i zwiększenia elastyczności rozdzielnicy systemy szyn są sekcjonowane (rozcinane). Rozcięcie takie jest realizowane przez zainstalowanie w ciągu szyn zbiorczych odłącznika, rozłącznika lub wyłącznika. Połączenie takie nazywa się sprzęgłem sekcyjnym SE (łącznikiem sekcyjnym). Jednocześnie funkcję sprzęgła systemowego i sprzęgła sekcyjnego spełnia łącznik systemowo-sekcyjny SS. Jeden wyłącznik zainstalowany w sprzęgle umożliwia wykonanie połączeń między sekcjami i systemami szyn zbiorczych. Jest to rozwiązanie oszczędne, jednak mniej elastyczne od rozdzielonego układu łącznika systemowego i łącznika sekcyjnego. Przy czynnościach łączeniowych za pomocą łącznika systemowo-sekcyjnego jest konieczne wykonanie wielu czynności za pomocą odłączników. Może to prowadzić do błędów łączeniowych, polegających na załączaniu (odłączaniu) prądów roboczych odłącznikami.

Odmianą podwójnego układu jest tzw. układ U (rys. 8.21 g, i). Pozwala on na wykorzystanie jednej podziałki szyn rozdzielnicy na dołączenie generatora i odprowadzenie linii (porównaj rys. 8.21c i rys. 8.21 g). W ten sposób uzyskuje się zmniejszenie długości rozdzielnicy.

Przez wiele lat podstawowym rozwiązaniem układu elektrycznego w krajowych elektrowniach były klasyczne rozdzielnice dwu-, trójsystemowe na najwyższych napięciach 110, 220, 400 kV (elektrownie Konin, Pątnów, Adamów, Łagisza itd.). W żadnym z wyżej omówionych układów nie można jednak przeprowadzać przeglądów wyłączników na liniach odejściowych bez przerywania jej zasilania. Fakt ten jest bardzo poważną wadą, zwłaszcza w przypadku najwyższych napięć, gdy wyłączenie linii rozcina ważne połączenia systemowe. Znacznie korzystniejsze są systemy z pomocniczymi szynami zbiorczymi zwanymi szynami obejściowymi. Rozróżnia się systemy z pełną szyną obejściową od strony linii odejściowych oraz od strony transformatorów blokowych (rys. 8.2 lh, i) oraz systemy z szyną obejściową tylko od strony linii (rys. 8.2lj). Początkowo w elektrowniach krajowych (elektrownie Ostrołęka, Dolna Odra, Kozienice - rys. 8.26, Połaniec) zastosowano układy z pełnymi szynami obejściowymi. Praktyka eksploatacyjna wykazała, że niezbędną jest szyna obejściowa od strony linii, narażonych na wyładowania piorunowe, atmosferyczne (duża liczba zadziałań wyłączników w wyniku automatyki zabezpieczeniowej i częste ich przeglądy). Ponieważ przeglądów wyłączników w polach dopływowych można dokonywać w czasie planowych postojów i remontów bloku, więc w Elektrowni Bełchatów zastosowano tańszy system z szyną obejściową szczątkową (od strony linii - rys. 8.27). Podstawową zaletą systemów z szynami obejściowymi jest możliwość łatwego zastąpienia wyłącznika w każdym polu rozdzielnicy przez wyłącznik obejściowy WO (rys. 8.2 lj). Możliwe jest prze-

360