385

376 Rośliny uprawne

65, Ruta zwyczajna — Ruta graveolens L.

(Inne nazwy: ruta ogrodowa, rutka)

Rodzina: Rutowate — Rutaceae

Ruta jest byliną lub półkrzewem o łodygach wzniesionych, do 90 cm wysokich. Liście naprzemianległe, 2—3-krotnie pierzastosieczne, o drobnych, charakterystycznych odcinkach klinowatych, górą zaokrąglonych.

Liście i łodygi nagie, gładkie, nieco mięsiste, pokryte białosinawym nalotem, o silnym, typowym aromacie. Zbiorniki olejków lotnych mieszczą się w miąższu blaszki liściowej, wskutek czego liść oglądany pod światło wygląda jakby był pokłuty szpilką.

Kwiaty 4—5-krotne, barwy żółtej, zebrane w rodzaj baldacho-gron (rys. 87). Ruta kwitnie od czerwca do sierpnia. Owoc —- torebka o twardych i tępych klapach zawiera liczne nasiona kształtu nerkowatego, długości do 2 mm, barwy prawie czarnej.

Surowiec. W handlu spotyka się dwa rodzaje surowca: liście ruty ogrodowej Fol. Rutae oraz częściej ziele ruty — Hba

Rys. 87. Ruta zwyczajna (Ruta graveolens)    Ziele ruty powinno być

Kwitnący szczyt p_ę<tu    sprzątnięte w okresie pełnego kwi

tnienia,- może zawierać owoce. Zapotrzebowanie na obydwa surowce jest niewielkie. Surowiec zawiera głu-kozyd — rutynę, około 0,2°/o olejku, ciała gorzkie, związki białkowe i inne. Ma on swoisty, przenikliwy zapach, smak gorzki.

Zastosowanie. Ruta jest lekiem silnie działającym, stosowanym przede wszystkim przy chorobach kobiecych; działa również jako środek żółci o-pędny i moczopędny.

Wymagania klimatyczne i glebowe. Ruta zwyczajna występuje dziko w południowej Europie. Jest ona dość dobrze przystosowana do naszego klimatu i zimuje u nas bez przykrycia; wprawdzie podczas silnych mrozów młode pędy wymarzają,-jednak na wiosnę odrastają nowe. Pojedyncze rośliny spotyka się często w ogrodach przydomowych. Udaje się najlepiej na stanowisku słonecznym, ciepłym, osłoniętym od wiatrów.