401

392 Rośliny uprawne

70. Ślaz dziki — Malva silvestris L.

(Inne nazwy: ślaz leśny, ślaz zajęczy, ślazik, malwa dzika, malwa leśna)

Rodzina: Ślazowate — Malvaceae

Ślaz jest rośliną dwuletnią łub wieloletnią wyrastającą do 1,5 m wysokości. Korzeń ma długi, mięsisty i rozgałęziony; łodygi liczne, wzniesione, boczne często pokładające się. Liście długoogonkowe, 5—7 klapowe, lekko owłosione, nieregularnie karbowane. Kwiaty 5-płatkowe o średnicy 3—6 cm, głęboko wycięte, barwy różowofioletowej lub purpurowo-

niebieskiej, z ciemniejszymi prążkami na długich szypułkach, po 2—6 w kątach liści. Oprócz 5-działkowego kielicha mają one zewnętrzny „kieliszek” 3-działkowy. Kwitnie od połowy czerwca do września. Owoce — talerzykowate rozłupki, rozpadają się na liczne niełupki barwy niebieskawoszarej (rys. 92). Ślaz dziki jest rośliną miododajną.

Surowiec. Surowcem jest kwiat ślazu dzikiego (leśnego) -—■ FI. Malvae silvestris FP III, oraz liście ślazu — Fol. Malvae.

Kwiaty ususzone mają barwę fioletową, smak śluzowaty; zapachu brak. Głównym składnikiem jest śluz i barwnik antocyjanowy — malwina. Surowiec nie powinien zawierać kwiatów innych gatunków roślin z, rodziny ślazowa-tych. Wilgotność — najwyżej 12%. Rys. 92. Ślaz dziki (Malva sihestris):    Zapotrzebowanie dość duże.

a — kwitnący sz.czyt pędu; b — owoc (rozłupka) Liście ślazu mają kształt zmienny; są przeważnie długoogonkowe, barwy jasnozielonej. Smak mają śluzowaty; zapachu brak. Surowiec może zawierać liście ślazu zaniedbanego — Malva neglecta Wallr. Obecność liści porażonych rdzą dyskwalifikuje surowiec. Zapotrzebowanie małe.

Zastosowanie. Kwiaty i liście mają zastosowanie w lecznictwie jako środek powlekający przy kaszlu, chrypce, nieżytach oskrzeli i żołądka.

Wymagania klimatyczne i glebowe. Ślaz leśny występuje u nas pospolicie jako roślina ruderalna: po przychaciach, w suchych rowach, w za-