476

467

Miodunka ćma — Miodunka plamista

Surowiec nie może zawierać liści z brązowymi punkcikami na dolnej stronie (liście borówki brusznicy). Me powinien mieć żadnego zapachu. Wilgotność — najwyżej 9%. Zapotrzebowanie na surowiec bardzo duże.

Zastosowanie. Liście mącznicy stosuje się w lecznictwie jako środek moczopędny i dezynfekcyjny dróg moczowych. Poza tym stosuje się również jako lek przeciwbiegunkowy. Przyjęty w dużej dawce może spowodować uszkodzenie nerek.

Zbiór liści przeprowadza się w czasie od czerwca do jesieni. Liście wiosenne są wprawdzie bardziej pożądane w lecznictwie, lecz zbiór ich jest trudny ze względu na to, że mamy wówczas na krzakach liście zeszłoroczne —• ciemne i tegoroczne — jasnozielone; przy zbiorze trudno je oddzielić i dlatego otrzymujemy surowiec nierównomierny w barwie i niejednolity w działaniu. Liście później zbierane dają surowiec barwy jednolitej. Zbiera się je przez osmykiwanie z krzaków lub ścina się wierzchołki pędów, suszy i następnie osmykuje liście. Nie wolno ścinać całych pędów, ani tym bardziej wyrywać roślin.

Suszyć należy wyłącznie w cieniu i cienko rozesłane, gdyż łatwo brunatnieją. Z 3 kg świeżych liści otrzymujemy około 1 kg suszu. I gatunek powinien składać się z całych liści, dorodnych, jednolitej barwy, bez łodyg i igieł sosnowych. Można go uzyskać tylko przez ręczne osmykiwanie i doczyszczanie na sitach. Jest to jednak sposób dość kosztowny.

Najczęściej produkuje się II gatunek, który otrzymuje się przez omła-canie -— obijanie ususzonych gałązek, a następnie kilkakrotne odsianie na młynku czy wialni. Zawiera on jednak zawsze pewien procent gałązek oraz połamanych liści.

Liście mącznicy nie mogą być przechowywane długo, gdyż tracą kolor, nawet gdy są opakowane półszczelnie. Przechowuje się w dziale surowców obojętnych.

39. Miodunka — Pulmonaria L.

Miodunka ćma (m. ciemnokwiatowa) — Pulmonaria dbscura Dum. Miodunka plamista--Pulmonaria officinalis L.

(Inne nazwy: miodunka lekarska, miodunka majowa, płucne ziele, płucnik, płucnica

lekarska, suchotnik)

Rodzina: Szorskolistne — Boraginaceae

Obydwa gatunki miodunki mało różnią się między sobą. Miodunka ćma (ciemnokwiatowa) jest nieco częściej spotykana i drobniejsza od miodunki plamistej, która występuje u nas tylko w zachodniej części niżu. Obydwie służą jako surowiec lekarski. Są to byliny występujące w lasach, w zaroślach i na skarpach.

Rośliny szorstko owłosione, o sercowato-jajowatych liściach odziomko-