47 3

Kompozycja (tac. compositio - złożenie, układ) jest pojęciem funkcjonującym m.in. w literaturze, muzyce i plastyce; oznacza taki sposób powiązania elementów formalnych dzieła (motywów), aby tworzyły całość zgodną z intencją twórcy. Z kompozycją wiąże się pojęcie tzw. schematu kompozycyjnego, czyli stałego ułożenia elementów w danym układzie, charakterystycznych dla danego Kierunku czy epoki. Ujmując prościej - kompozycja to układ wielu elementów tak uporządkowanych, aby stanowiły harmonijną całość. Estetyczną jakość aranżacji uzyskuje się przez celowe, uporządkowane łączenie przedmiotów, kierunków i kontrastów. Twórczość traktuje się jako wprowadzanie pewnego porządku, służącego stworzeniu i utrzymaniu logicznej jedności. Proces tworzenia - poza samą kompozycją - kształtują także inne czynniki, a wśród nich:

• określenie (wyznaczenie) celu obiektu twórczości (np. przedmiot lub wnętrze do dekoracji);

• wybór materiału (rośliny, dodatki, środki techniczne);

• uwzględnienie oczekiwań odbiorcy „produktu" twórczości;

• wpływ na psychikę (wartościowanie emocjonalne i materialne);

• wymagania fizjologiczne (ilość światła, temperatura, wilgotność powietrza i podłoża itd.);

• dostosowanie wytworzonej formy do zapotrzebowania.

Twórca, stosując obowiązujące zasady, dobiera elementy kompozycji, a następnie je porządkuje, grupuje, łączy, podkreśla, uwypukla, szereguje, tak aby powstała wspomniana harmonijna całość. 5 azę i materiał konstrukcyjny każdej twórczości artystycznej, a więc także florystycznej, stanowią podstawowe elementy kompozycji - punkty, linie, płaszczyzny, bryły, plamy barwne, światło lub cień.

I Elementy kompozycji

Człowiek dostrzega punkty, plamy, płaszczyzny i linie w taki sposób, aby zarejestrować całość obrazu i subiektywnie go odczuć i zapamiętać. Twórczość artystyczna, służąca wyrażaniu estetycznego zzosunku do rzeczywistości, tworzeniu przedmiotów budzących w człowieku pozytywne nastawienie szlachetne uczucia oraz wyzwalaniu radości życia, wymaga poznania środków prowadzących do po-11 wyższych celów. Wśród nich wyróżnia się takie środki plastyczne, jak: punkt, linię, formę, płaszczyznę, s*^rukturę, barwę, światło i cień.

Punkt

Punkt jest najprostszą formą elementu kompozycji, pozbawioną jakiegokolwiek kierunku i ruchu; ma ciężą' gatunkowy, który sprawia, że może się stać w kompozycji głównym ośrodkiem uwagi lub interesującym, pełnym wyrazu elementem przyciągającym uwagę. Formy okrągłe są równorzędne punktom okrągłym kształtem kwiatu lub kwiatostanu charakteryzują się m.in. chryzantemy, omiegi, astry, zawilce, cerbery, róże, goździki, dalie, pelniki, peonie, słoneczniki, driakwie, gailardie, maki, ciemierniki, tulipany,

49

ABC Florystyki