561 2

deflacji histertza jest nieznaczna. Drugie zjawisko ma miejsce przy braku surfak-umów. co spotyka się u noworodków, zwłaszcza wcześniaków (płuca hialinowe). Wdech wymaga wtedy dużego wysiłku na otwarcie zapadniętych pęcherzyków. Przy wydechu, w krytycznym momencie odpowiadającym punktowi /(ryc. 17.5), iuvtępuje zapodanie się pęcherzyków; ponowne ich otwarcie wymaga ponownego w > Miku. Pow tarzanie się tych procesów jest dla noworodka nie do pokonania.

Należałoby jeszcze zwrócić uwagę na lepko-sprężyste właściwości tkanki płucnej Wiążą się z nimi takie zjawiska, jak relaksacja naprężenia czy płynięcie - zja-wiska. które mogą sprzyjać ciągłej pracy płuc. Jednak nie ma w tej dziedzinie dokładniejszego rozeznania.

17.2. Praca wykonywana przez układ oddechowy.

Moc oddechowa

Obliczenie pracy wykonywanej podczas oddychania jest sprąwą niezmiernie złożony Niemniej rozważania na ten temat są pouczające dla zrozumienia funkcji płuc.

Praca wykonywana przez układ oddechowy wiąże się z wprowadzeniem w ruch klatki piersiowej, przepony, niektórych narządów śródpiersia i jamy brzusznej, płuc oraz powietrza. Całkowitą pracę wykonaną przez, mięśnie oddechowe można ocenić za pośrednictwem energii zużytej na ten cel przez organizm. Natomiast obliczenia teoretyczne ograniczają się na ogół do pracy wykonanej na uruchomienie samych płuc i powietrza. Pozostałe składniki pracy tą trudne do ujęcia matematycznego.

Chcąc obliczyć pracę wykonaną na uruchomienie płuc i powietrza przypomnijmy. że wzrost objętości płuc podczas wdechu dokonuje się za pośrednictwem różnicy ciśnień, jaka istnieje między pęcherzykami a opłucną. Podczas zwiększania objętości płuc o ĆV przy ciśnieniu p zostaje wykonana praca d Wmp. dl' Pracę wy. koniną przy zwiększeniu objętości płuc o objętość oddechową V_T należy obliczyć za pomocą całki

(17.3)

Obliczenie tej całki wy maga jednak znajomości zależności ciśnienia p od objętości V. czyli funkcji p = f< V). Określenie tej funkcji napotyka duże trudności. Na ciśnienie p wykonujące pracę składają się: ciśnienie p^ pokonujące opory sprężyste tkanki płucnej, ciśnienie p^ pokonujące opory ruchu powietrza w drogach oddechowych. ciśnienie p, pokonujące opory lepkościowe tkanki płucnej, oraz ciśnienie p„ na pokonanie oporów bezwładności mas wprowadzanych w ruch. Jest więc:

P=P+ + P_f~ + P\ + P_m

Ciśnienie p_n można pominąć zc w zględu na małą masę powietrza wprowadzanego w ruch oraz małe przyspieszenia uruchamianych tkanek. Wtedy ciśnienie p wy.

561