3tom038

2. WYTWARZANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ 78

Tablica 2.1. Klasyfikacja wytworników energii elektrycznej

Lp.	Nazwy generatorów	Energia wejściowa	Zastosowanie
1	Fotoclektryczne	promieniowanie słoneczne	samodzielne źródła energii elektrycznej (helioelektryczne)
2	Ogniwa galwaniczne i paliwowe	chemiczna	samodzielne źródła energii elektrycznej
3	Radioizotopowe	promieniowanie jądrowe	samodzielne źródła energii elektrycznej
4	Prądnice	mechaniczna	w elektrowniach: —    parowych klasycznych i jądrowych, z turbinami gazowymi i silnikami Diesla, —    wodnych, geotermicznych, —    wiatrowych
5	Magnetohydrodynamiczne (MHD)	plazma	— MHD samodzielne, w skojarzeniu z elektrowniami parowymi klasycznymi lub jądrowymi
6	Termoelektryczne	cieplna	jako generatory energii elektrycznej zasilanych energią: — słoneczną, z reaktorów jądrowych, ze spalania paliw organicznych
7	Termocmisyjne (termojonowe)	cieplna

niu), oprócz energii elektrycznej, również i energię cieplną w postaci użytecznej, oddawanej na zewnątrz w ilości co najmniej 10% wydajności znamionowej kotłów.

W zależności od przynależności administracyjnej elektrownie i elektrociepłownie dzieli się na:

—    systemowe, będące samodzielnymi przedsiębiorstwami;

—    przemysłowe, związane z macierzystym zakładem przemysłowym;

—    prywatne lub będące własnością spółek, spółdzielni itp.

Elektrownie systemowe stanowią główne źródła energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, a elektrociepłownie — pokrywają ponadto zapotrzebowanie na ciepło w rejonowych systemach ciepłowniczych. Elektrownie i elektrociepłownie przemysłowe zaspokajają przede wszystkim potrzeby energetyczne macierzystego zakładu, wymieniając dodatkowo energię elektryczną z systemem elektroenergetycznym (dwustronnie, odpłatnie). Elektrownie prywatne mogą pracować na wydzielone odbiory lub też odsprzedawać energię do systemu elektroenergetycznego.

Istotny jest również podział elektrowni ze względu na charakter ich pracy (rolę) w systemie elektroenergetycznym. Na rysunku 2.2 przedstawiono poglądowo pracę trzech głównych grup elektrowni w ciągu doby. Elektrownie podstawowe to najekonomicznicjsze elektrownie, które pracują prawie ze stałym obciążeniem. Elektrownie podszczytowe zmieniają obciążenie odpowiednio do zmienności zapotrzebowania na moc w systemie; w okresach głębokich dolin obciążenia część ich urządzeń wytwórczych jest odstawiana do rezerwy. Elektrownie szczytowe są uruchamiane tylko w okresie szczytowego zapotrzebowania na moc. Podział ten jest dosyć umowny, a granice pomiędzy poszczególnymi grupami elektrowni trudno jest precyzyjnie określić, zwłaszcza że część elektrowni (również podstawowych) uczestniczy w automatycznej regulacji częstotliwości w systemie elektroenergetycznym, tworząc grupę tzw. elektrowni regulacyjnych.

Nazwy elektrowni wywodzą się zwykle z nazw: wykorzystywanej energii wejściowej, z pośrednich nośników energii i przetworników energii, co widoczne jest w zestawieniu

Rys. 2.2. Rozmieszczenie poszczególnych grup elektrowni w dobowym wykresie obciążenia systemu elektroenergetycznego

1 — elektrownie podstawowe, 2 — podszczytowe, 3 - szczytowe

Tablica 2.2. Klasyfikacja różnych rodzajów elektrowni

Źródła i nośniki energii pierwotnej	Nazwa elektrowni	Liczba stopni przemian energii	Pośrednie nośniki energii
Klasyczne paliwa kopalne lub biogaz	klasyczne parowe	3	para wodna, moment mechaniczny
	z turbinami gazowymi	3	gazy spalinowe, moment mechaniczny
	z silnikami Diesla	2	moment mechaniczny
	z generatorami MHD	2	plazma
	MHD-parowc	3	plazma, para wodna, moment mechaniczny
	z generatorami termoelektrycznymi	2	gazy spalinowe
	z generatorami tcrmocmisyjnymi	2	gazy spalinowe
	wieloczynnikowe (np. parowo-gazowe)	2x3	gazy spalinowe, pary cieczy, moment mechaniczny
Paliwa jądrowe	jądrowe	3	para wodna lub gazy i ciecze, moment mechaniczny
	generatory jądrowe (jądrowe bezpośrednie)	2	chłodziwa reaktora lub plazma
Energia wód	wodne	2	moment mechaniczny
Energia ruchu powietrza	wiatrowe	2	moment mechaniczny
Energia promieniowania słonecznego	słoneczne (helioterraiczne)	3	para wodna, moment mechaniczny
Energia wnętrza Ziemi	geotermiczne	2	moment mechaniczny