3tom281

564

9. INSTALACJE ELEKTRYCZNE

Szczegółowe dane dotyczące budowy i właściwości przewodów oraz kabli elektroenergetycznych zostały podane w rozdz. 1.

Istnieje duża różnorodność typów i konstrukcji przewodów, a ich budowę jednoznacznie określają znormalizowane oznaczenia literowe. W tablicy 9.3 przedstawiono najczęściej występujące oznaczenia przewodów oraz przykłady oznaczeń, natomiast w tabl. 9.4 — oznaczenia kabli. Pełne oznaczenie przewodów i kabli, oprócz symboli literowych, zawiera dane liczbowe dotyczące żył i napięcia znamionowego izolacji. Przykładowo: typ YADYt 3 x 2,5 mm² 300 V oznacza przewód o żyle aluminiowej (A), jednodrutowej (D), o izolacji polwinitowcj (Y), w osłonie polwinitowej (Y), wtynkowy (t), trójżyłowy o przekroju żył 2,5 mm², na napięcie znamionowe 300 V. Typ YAKY 4 x 25 mm² 1 kV oznacza kabel (K) z żyłami aluminiowymi (A) o izolacji polwinitowcj (Y) i powłoce polwinitowej (Y) z czterema żyłami o przekroju 25 mm² każda, na napięcie znamionowe

1000 V.

Tablica 9.3. Wybrane oznaczenia przewodów elektroenergetycznych

Przeznaczenie lub konstrukcja	Znaczenie symboli literowych	Przykłady oznaczeń
Przewody do układania na stałe o żyłach	D — żyła jednodrutowa	DY
miedzianych	L — żyła wielodrutowa (linka)	LY
Jw., lecz o żyłach aluminiowych	A — aluminium	ADY ALY
Rodzaj izolacji (oznaczenie po literze wyróż-	Y — izolacja polwinitowa	ADY
niającej konstrukcję żyły)	G - izolacja gumowa	DG
Oznaczenia wg przeznaczenia lub konstrukcji	Lg żyła wielodrutowa giętka	LgY
przewodu	t wtynkowy	ADYt
	d — zwiększona grubość izolacji	DYd
	c izolacja odporna na działanie temperatury	DYc
	b oplot z włókna szklanego (niepalny)	LGbc
	u — przewód uzbrojony (oplot z drutów)	ADGu
	n przewód z elementem nośnym	YDYn
Rodzaj powłoki (oznacza się przed oznaczeniem żyły)	Y — powłoka polwinitowa	YADY
Przewody do odbiorników ruchomych i prze-	S sznur	SMYp
nośnych	O — oponowy	OWY
	M — mieszkaniowy	OMY
	W warsztatowy	OW
	P — przemysłowy	OP
	D — dźwigowy	OD

Tablica 9.4. Wybrane oznaczenia literowe kabli

Litera (miejsce występowania w oznaczeniu)	Znaczenie symboli
K. A (przed literą K.) Y (przed literą K) Y) ^ > (po literze K) Ft, Fp, Fo ^ (na końcu symbolu)	kabel o żyłach miedzianych, izolacji papicrowo-olejowej i powłoce ołowianej żył a aluminiowa powłoka polwinitowa izolacja polwinitowa izolacja polietylenowa opancerzenie ze stalowych taśm (Ft), drutów płaskich (Fp) lub okrągłych (Fo) zewnętrzna osłona polwinitowa zewnętrzna osłona włóknista

Coraz szersze zastosowanie, giównie w instalacjach przemysłowych, znajdują przewody szynowe niskiego napięcia dzięki istotnym zaletom technicznym. Ze względu na przeznaczenie przewody szynowe dzieli się na: magistralne, rozdzielcze, oświetleniowe i ślizgowe.

W tablicy 9.5 podano podstawowe dane techniczne przewodów szynowych produkowanych w Polsce.

Tablica 9.5. Podstawowe dane techniczne przewodów szynowych produkcji krajowej, wg [9.13]

Rodzaj przewodu szynowego	Typ	Dane techniczne
		napięcie znamionowe V	prąd znamionowy ciągły A	prąd znamionowy szczytowy kA
Magistralny	AM13		1000	55
	AM 15		1600	115
	AM 17	660	2300	120
	DM13		1000	52,5
	DM15		1600	85
	DM17		2300	105
Rozdzielczy	MR8		160	17
	MR9	660	250	34
	MRIO		400	50
	MR11		630	72
Małogabarytowy	M04	380	25	—
oświetleniowy
Ślizgowy	PT63		63	12
	PT160	OOU	160	23

9.2.2. Układanie przewodów

Rodzaj i sposób ułożenia przewodów w instalacji musi być dostosowany do charakteru budynku oraz przeznaczenia pomieszczeń. W ten sposób ogranicza się wzajemny wpływ instalacji elektrycznych i środowiska. Ogólne zasady doboru rodzaju instalacji do warunków panujących w różnych pomieszczeniach podano w tabl. 9.2.

W tablicy 9.6 przedstawiono stosowane rozwiązania instalacji w różnego typu budynkach ze względu na sposób prowadzenia przewodów.

Instalacja w rurach instalacyjnych pod tynkiem (lp. ł) jest klasyczną, starą metodą układania przewodów, powszechnie stosowaną w tradycyjnym budownictwie mieszkaniowym. Zaletą tej instalacji jest wymienialność przewodów i estetyczne wykonanie, wadą natomiast — duży koszt i duża pracochłonność wykonania. Instalacja w rurach stalowych lub termoplastycznych z twardego PVC (lp. 2) jest wykonywana w przypadku przewidywanej możliwości uszkodzenia mechanicznego przewodów. Przy zastosowaniu osprzętu szczelnego instalacja ta może być stosowana w pomieszczeniach wilgotnych, zapylonych, niebezpiecznych pod względem pożarowym (z wyjątkiem rur termoplastycznych przy I i II kategorii niebezpieczeństwa pożarowego).

Instalacja wtynkowa (lp. 3) polega na układaniu specjalnych przewodów na ścianach lub sufitach i pokryciu ich warstwą tynku. Zaletą instalacji jest niski koszt i szybki montaż, wadą natomiast — niewymienialność przewodów i nieznajomość tras ich przebiegu. Instalacja w prefabrykowanych bruzdach (lp. 4) montowana jest jak instalacja wtynkowa, po ułożeniu w gotowych bruzdach i przykryciu zaprawą. Instalacja zatapiana w prefab-