9. INSTALACJE ELEKTRYCZNE
Wewnętrzna linia zasilająca jest linią przedlicznikową, łączącą instalacje odbiorcze ze złączem bezpośrednio lub poprzez główną rozdzielnicę.
Instalacja odbiorcza jest instalacją, która znajduje się za rozliczeniowym układem pomiarowym służącym do rozliczeń między dostawcą a odbiorcą energii elektrycznej, a w razie braku układu pomiarowego — za wyjściowymi zaciskami pierwszego urządzenia zabezpieczającego instalację odbiorcy od strony zasilania.
Instalacje elektryczne pracują w różnych warunkach środowiskowych, na które składa się wilgoć, temperatura, zapylenie oraz obecność substancji żrących, łatwopalnych lub wybuchowych.
W celu ujednolicenia wymagań stawianych instalacjom i urządzeniom elektrycznym wprowadzono podział pomieszczeń charakteryzujących się różnego typu zagrożeniami. Zasady klasyfikacji oraz krótką charakterystykę i przykłady pomieszczeń przedstawiono w tabl. 9.1. Pomieszczenia, które nie wykazują cech podanych w tabl. 9.1 nazywa się pomieszczeniami zwykłymi.
Zasady doboru rodzaju i sposobu montażu instalacji ze względu na warunki środowiskowe przedstawiono w tabl. 9.2 i omówiono w p. 9.2.2.
Nowe zasady klasyfikacji i kodyfikacji wpływów środowiskowych, które wymagają oceny przy projektowaniu i budowie instalacji elektrycznych zawiera arkusz 03 normy PN-91/E-05009 [9.24]. Norma ta uwzględnia wpływ czynników środowiskowych, użytkowania i konstrukcji obiektów budowlanych.
*
Tablica 9.1. Klasyfikacja pomieszczeń
Rodzaj pomieszczenia |
Charakterystyka pomieszczenia |
Przykłady pomieszczeń |
Przejściowo wilgotne |
bez gwałtownych zmian temperatury; przejściowo może występować para i skroplmy, wilgotność do 75% |
kuchnie, łazienki w mieszkaniach, piwnice dobrze przewietrzane, klatki schodowe |
Wilgotne |
wilgotność 75-r 100% |
piwnice źle przewietrzane, suszarnie bielizny, kuchnie zbiorowego żywienia, lodownie |
Bardzo wilgotne |
wilgotność stale ok. 100%; sufit, ściany, podłoga i przedmioty pokryte skroplina-mi |
kabiny kąpielowe, łaźnie, pomieszczenia produkcyjne w browarach i gorzelniach |
Gorące |
w dłuższych okresach temperatura ponad + 35°C |
gorące łaźnie, oranżerie, palmiarnie, prasował nie bielizny |
Zapylone |
pył niepalny nieprzcwodzący pył niepalny przewodzący |
cementownie, zakłady wapiennicze, szlifiernie, kruszarnie szlifiernie metali, kruszarnie rud, wytwórnie sadzy |
Z wyziewami żrącymi |
zawierają gazy, pary lub osady żrące |
akumulatomie, farbiarnie, składy materiałów chemicznych, stajnie, obory, chlewy |
Niebezpieczne pod względem pożarowym |
produkuje się, przerabia lub magazynuje materiały łatwopalne |
stolarnie, tartaki, młyny, fabryki włókiennicze, niektóre zakłady chemiczne |
Niebezpieczne pod względem wybuchowym |
zawierają gazy, pary lub pył)' tworzące z powietrzem mieszaninę wybuchową |
rafinerie nafty, składy benzyny, lakiernie, fabryki materiałów wybuchowych |
Tablica 9.2. Zasady doboru rodzaju i sposobu montażu instalacji dla różnych pomieszczeń
Miejsce instalacji |
Rodzaj instalacji i sposób montażu |
Pomieszczenia zwykłe |
— przewody szynowe gołe i izolowane na wspornikach izolacyjnych, przewody w rurach izolacyjnych, stalowych oraz winidurowych na wierzchu i pod tynkiem lub przewody w listwach na wierzchu, przewody wtynkowe, — kable, — przewody kabelkowe w wiązkach, korytkach i w instalacji podłogowej |
Pomieszczenia przejściowo wilgotne |
— jak dla pomieszczeń zwykłych, w rurach izolacyjnych oraz w instalacji podłogowej |
Pomieszczenia wilgotne i bardzo wilgotne lub zapylone |
przewody gołe i izolowane na wspornikach izolacyjnych z wyjątkiem przewodów aluminiowych, — przewody wtynkowe z osprzętem szczelnym, — przewody kabelkowe w wiązkach i korytkach z osprzętem szczelnym, — przewody izolowane w rurach stalowych i winidurowych z osprzętem szczelnym, — kable |
Pomieszczenia z wyziewami żrącymi |
jak dla pomieszczeń wilgotnych z wyjątkiem przewodów izolowanych w rurach stalowych i winidurowych |
Pomieszczenia niebezpieczne pod względem pożarowym |
— przewrody izolowane w rurach izolacyjnych pod tynkiem lub na tynku w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne, przewody izolowane w rurach stalowych i winidurowych, — przewody wtynkowe. przewody kabelkowe i kable bez zewnętrznego oplotu włóknistego, — przewody kabelkowe o powłoce polwinitowej, — w pomieszczeniach zapylonych należy stosować osprzęt szczelny |
Pomieszczenia niebezpieczne pod względem wybuchowym |
— przewody kabelkowe, kable |
Na zewnątrz budynków |
— jak dla pomieszczeń wilgotnych z wyjątkiem rur winidurowych, — przewody o izolacji z polwinitu powinny być osłonięte przed działaniem promieni słonecznych |
Stosowane w instalacjach przewody i kable elektroenergetyczne można klasyfikować w różny sposób, np. ze względu na przeznaczenie, budowę itp. Pod względem użytkowania przewody można podzielić na: napowietrzne, ogólnego przeznaczenia do układania na stałe, ogólnego przeznaczenia do odbiorników ruchomych i przenośnych, specjalne oraz szynowe.
Ze względu na sposób budowy przewody i kable dzieli się na:
— przewody gole (aluminiowe, miedziane, stalowe i stalowo-aluminiowe),
— przewody aluminiowe i miedziane jedno- i wielożyłowe o izolacji termoplastycznej (polwinitowej),
— jw., lecz o izolacji i oponie gumowej,
— przewody szynowe,
— kable z żyłami aluminiowymi i miedzianymi o izolacji i powłoce termoplastycznej, np. polwinitowej, polietylenowej.
36*