3tom289

9. INSTALACJE ELEKTRYCZNE 580

9.3.7. Dobór przekroju przewodów wyrównawczych i uziemiających

Połączenie wyrównawcze CC stanowi połączenie elektryczne części przewodzących dostępnych, części przewodzących obcych i przewodów ochronnych.

Przewody wyrównawcze główne, ułożone w najniższej kondygnacji budynku (rys. 9.9), powinny mieć konduktancję nie mniejszą niż połowa konduktancji przewodu fazowego linii zasilającej budynek. W przypadku przewodów stalowych przekrój przewodów wyrównawczych głównych powinien się zawierać w przedziale od 25 mm² do 100 mm².

Przewody połączeń wyrównawczych miejscowych, łączące części przewodzące dostępne z częściami przewodzącymi obcymi, powinny mieć przekrój nic mniejszy niż połowa przekroju odpowiedniego przewodu ochronnego, a przewody łączące części przewodzące dostępne powinny mieć przekrój nic mniejszy od najmniejszego przekroju przewodów ochronnych.

Przewód uziemiający E jest to przewód ochronny łączący główną szynę wyrównawczą z uziomem.

Przekrój przewodów uziemiających, nie umieszczonych w ziemi, powinien spełniać wymagania analogiczne jak w przypadku przewodów ochronnych. Minimalny przekrój przewodów uziemiających ułożonych w ziemi i chronionych przed korozją powinien wynosić 16 mm² (Cu i Fe), natomiast nie chronionych — 25 mm² Cu i 50 mm² Fe.

9.4. Dobór zabezpieczeń w obwodach instalacji elektrycznych

9.4.1. Dobór zabezpieczeń kabli i przewodów

Kable i przewody łączące odbiorniki energii elektrycznej z punktem zasilania mogą być narażone na przetężenia, powodowane przeciążeniami i zwarciami. Zasady zabezpieczania kabli i przewodów są określone w arkuszu 43 normy PN-91/E-05009 [9.24].

Zabezpieczenia zwarciowe i przeciążeniowe stosuje się we wszystkich przewodach fazowych danego układu z wyjątkiem:

—    sieci z izolowanym punktem neutralnym, które mogą mieć zabezpieczenia przeciążeniowe w dwóch fazach;

—    przewodów neutralnych układu dwuprzewodowego, które nie muszą być zabezpieczane.

Zabezpieczenia zwarciowe przewodów powinny być umieszczane zawsze na początku zabezpieczanej linii (licząc od źródła energii do odbiornika) oraz w miejscach, gdzie obciążalność zwarciowa przewodów dalszego ciągu linii lub jej odgałęzienia ulega zmniejszeniu. Zabezpieczenia od przeciążeń przewodów można umieścić w dowolnej odległości od początku zabezpieczanej linii, jednak przed pierwszym rozgałęzieniem lub gniazdem wtyczkowym.

W odgałęzieniach linii — wówczas, gdy przewody odgałęzienia mają mniejszy przekrój niż linia — powinno się umieszczać zabezpieczenia nadmiarowoprądowe. Długość przewodów między linią a zabezpieczeniami w instalacjach nieprzemysłowych nie powinna być większa niż 1 m. Długość ta w instalacjach przemysłowych może wynosić do 6 m w przypadku zasilania odbiorników oświetleniowych lub mieszanych i do 30 m w przypadku zasilania odbiorników siłowych, jeżeli:

—    zmniejszenie przekroju przewodu na odgałęzieniu nie przekracza trzech stopni znormalizowanych przekrojów wykonanych z tego samego materiału;

—    przewody są zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi i ich osłony nie stykają się z materiałami palnymi;

_9i pobór zabezpieczeń w obwodach instalacji elektrycznej_^81

_ przewody nie przechodzą przez pomieszczenia niebezpieczne pod względem wybucho

wym.

wy liniach napowietrznych o rozpiętości przęseł do 35 m i nie podlegających obostrzeniu oraz w liniach kablowych odległości do zabezpieczenia na odgałęzieniu nic są ograniczane.

Nie wolno zabezpieczać przewodów uziemień ochronnych i roboczych, przewodów ochronnych, przewodów obwodu wzbudzenia silników prądu stałego. W linii wykonanej przewodami lub kablami połączonymi równolegle na obydwu końcach można zastosować wspólne zabezpieczenie od zwarć i przeciążeń. Zabezpieczenie to można realizować za pomocą bezpieczników, nadmiarowych wyłączników instalacyjnych oraz łączników samoczynnych.

Charakterystyka działania urządzenia zabezpieczającego przewody od przeciążenia powinna spełniać następujące dwa warunki:

(9.6)

w których: I_B — prąd roboczy (obliczeniowy) w obwodzie, I_N — prąd znamionowy lub nastawiony urządzenia zabezpieczającego, I_dd — obciążalność prądowa długotrwała przewodu, /„, — prąd zadziałania urządzenia zabezpieczającego.

Praktycznie, jako prąd /„. może być przyjmowany:

—    prąd powodujący działanie wyłączników,

—    prąd powodujący zadziałanie wkładki topikowej typu gl,

—    0,9 prądu powodującego zadziałanie wkładki topikowej typu gil.

Urządzenia zabezpieczające przed zwarciem powinny spełniać dw'a warunki:

—    zapewniać zdolność przerywania przepływu prądu zwarciowego o wartości nie mniejszej od wartości spodziewanego prądu zwarciowego;

—    czas przerywania przepływu prądu zwarciowego powinien być taki, aby temperatura przewodów nie przekroczyła temperatury granicznej dopuszczalnej przy zwarciu.

Przy doborze zabezpieczeń obwodów instalacji przez różne urządzenia zabezpieczające (bezpieczniki, nadmiarowe wyłączniki instalacyjne i wyłączniki różnicowoprądowe) należy zapewnić koordynację charakterystyk tych urządzeń, co wymaga uzyskania danych dotyczących energii ih przenoszonej przez urządzenia zabezpieczające. W tym celu powinien być spełniony warunek

(9.7)

(Ifft < k² S²

gdzie: II — składowa początkowa prądu zwarciowego, A; t — czas, s; S — przekrój przewodu, mm²; k — współczynnik, A s^1/2/mm².

Współczynnik k wynosi:

115 — dla przewodów o żyłach miedzianych i izolacji PVC,

74 — dla przewodów o żyłach aluminiowych i izolacji PVC.

9.4.2. Dobór zabezpieczeń silników

Podstawowe wymagania dotyczące zabezpieczeń silników są podane w normie [9.25]. W tablicy 9.20 przedstawiono zasady wyboru rodzaju zabezpieczeń dla silników prądu przemiennego o napięciu znamionowym do 1 kV.

Przy projektowaniu zabezpieczeń silników należy kierować się ponadto następującymi zaleceniami:

1. Zabezpieczenie od przeciążeń silników trójfazowych należy instalować:

—    w sieciach z uziemionym punktem neutralnym — w trzech fazach,

—    w’ sieciach z izolowanym punktem neutralnym — co najmniej w dwóch fazach.