9 MZR Odma0005

Rycina 6-4. Otwarta odma opłucnowa

rękawiczki czy kawałka folii. Założenie szczelnego opatrunku grozi przekształceniem odmy otwartej w prężną. Aby tego uniknąć, należy zakleić opatrunek plastrem jedynie z trzech stron, tworząc w ten sposób mechanizm zastawkowy: powietrze może swobodnie wydostać się z klatki piersiowej, ale nic będzie zasysane do środka (ryc. 6-5). Dostępne są komercyjne opatrunki z gotową zastawką (Ashcrman chcst scal). W dalszym postępowaniu konieczne będzie założenie drenażu ssącego i chirurgiczne zamknięcie rany ściany klatki piersiowej.

3.    Podać tlen.

4.    Założyć duże wkłucie dożylne.

5.    Monitorować czynność serca.

6.    Przetransportować niezwłocznie do właściwego szpitala.

Odma prężna

Odma prężna powstaje w wyniku urazu tępego lub przenikającego, jeśli dojdzie do powstania mechanizmu zastawkowego. Powietrze może dostać się do jamy opłucnej, ale nic może swobodnie się stamtąd wydostać (ryc. 6-6). Powoduje to zapadnięcie się płuca po stronie odmy. W miarę wzrostu ciśnienia w jamie opłucnej następuje przesunięcie śródpier-sia na przeciwną stronę, zagięcie się żyły głównej dolnej oraz górnej i zmniejszenie napływu krwi do serca. Przesunięcie tchawicy i śródpiersia na stronę przeciwną do odmy spowoduje zaburzenie wentylacji także w zdrowym płucu, choć następuje to późno.

Klinicznie u chorego z odmą prężną stwierdza się duszność, niepokój, przyspieszony oddech, ściszenie szmerów oddechowych oraz bębenkowy \v7puk po stronic odmy, spadki ciśnienia i poszerzenie żył szyjnych. Przesunięcie tchawicy następuje późno; jego brak nic wyklucza odmy prężnej. W badaniu 108 chorych z rozpoznaną na miejscu wypadku odmą prężną u żadnego nie stwierdzono przesunięcia tchawicy. Pogorszenie się podatności płuc (zwiększenie oporów w drogach oddechowych wyczuwalne jako utrudnienie zgniatania worka samorozprężalncgo) podczas wentylacji zaintubowanego chorego zawsze powinno nasuwać podejrzenie odmy prężnej. Chorzy zaintubowani z przewlekłą chorobą obturacyjną płuc lub astmą w wywiadzie są szczególnie narażeni na powstanie odmy prężnej w wyniku działania dodatniego ciśnienia podczas wentylacji.

Postępowanie w odmie prężnej

1.    Udrożnić drogi oddechowe.

2.    Podać tlen w dużych stężeniach.

3.    Odbarczyć odmę jedną z metod podanych w rozdziale 7. Wskazaniem do wykonania odbarczcnia odmy prężnej jest wystąpienie objawów odmy prężnej i dekompen-sacja stanu ogólnego, o czym będzie świadczyło stwierdzenie co najmniej dwóch z wymienionych poniżej objawów:

a. niewydolność oddechowa i sinica,