96 3

4 Mt A&HO&O **

_{Ry8 4U} ZalttaoK ru|vc»nu od odkMI*icm»* dl* nulcnalu wyk*Juy#oejfO    ^fr*^nK< własności materiałów korzysta sic z dolnej granicy płaatycznofci. gdyż wnrtoić H_<t ,est furd/o c/ułi. między innymi na sposób przeprowadzania próby.

Z kształtu krzywych rozciągania mo/e wynikać. /c powy/cj    następu

mięknięcie materiału, fidyź występuje zmniejszenie naprę/eń nominalnych W r/c czywtrtofci jest fo spowodowane jedynie tym. źc naprężenia i odkształceni., nominalne s/j zdefiniowane względem początkowych wymiarów próbki. W pr/ypad ku nu/iręłeń rzeczywistych naprężenia w/rastajn a/ do chwili zerwania próbki trvs. 4 15). Wzrost naprężeri w zakirsic odkształcenia plastycznego jest rezultaten wzrostu gęsiości dyslokacji i jest nazywany umocnieniem przez odksztnU < //., {umocnieniem odkształceniowym). Jest ono ważnym czynnikiem podczas foi mowania metali na zimno, to jest, gdy kształtowanie zachodzi pum/ ok. 1/2 temperatury topnienia w skaii bezwzględnej.

Odkształcam*

RYS 4.15. 7akznok napręicń od odkształceń

96

nominalnych i rzeczywistych

pafc***^ftą    wytrzymałością oraz mniejs/ynt wydłużeniem ni/

od odkształcenia a umocmoni© odksztnłcemowo fpbć    ¹ /rtltfjŁnoJlcł naprężenia ud odks/.iałccmn dla .imili/ownncgo

_Irty, f.c k^r/N'^v‘* j_fm p_r/yklada).»c do próbki uuprę/cnui ojhinmKlujemy ‘ _<rv^ 4.|6u) Pobierając próbkę z materiału poddanego '    ^ytwarzająccnu¹ naprężenia o, i ro/Aiągai* i-i- uzyska się

^_ljJ^wobC*^l|1Cn^,|^,,y^{s 4 ,6b}* ^Nowa P^{róWca ma} 8^ran,c« plastyczności przy a,

^p C^^ety7ii)C\ le odkształcanego. Jeżeli przyłożymy nnprę/cmn <*,. a następnie bk» * iP*^{terłłl U} , wykonamy /. niej nowa próbkę lub ponownie będziemy obc iążać \bł.s'^oJi’^^tymy *wa granica plastyczności wystąpi pi/.y a, Przykładanie coraz ^r ' itn^¹ l° ^,KA Prowadzi do wzrostu granity plastyczności i zmniejszenia

:^''^h:Tfe-^'ⁿⁱ“^niu(rys'^41&1'

¹

b)

o)

Odkształcania    Odkształcana

tiŁftocdiiuwKim- na krzywej zależności naprężenia 1*1 udkwialcanu umocnienia inatcoalu ^ ,cz. odkiziakenie a) odkizialcemc powyżej gianuc plmu/nnło / następnym usunieicm SSlteBl*- b) wlękMa granica plastyczności i więk*/» w>trzęrualoU' iMrozcujtamc. a mniej wydłużenie pr/y ponownym obciążeniu, o |*t/c/ jsmur/an.c ••Ki.i/cnu . ido^ciu EELkazj n« wytrzymałoś, a zmniejc/a wydłużenie az do calkowiici uiiaiy ciągłiwo&ci

4.5. Twardość

Twardością nazywamy opór materiału przeciw wciskaniu obiektu nazywanego wgł<bnikiem (rys. 4.17). Najczęściej stosowane metody pomiaru twardości wraz i geometrią stosowanych w tych metodach wglębmków zestawiono w tabl. 4.2 W metodzie Rockwella głębokość zagłębienia wgłębnika jest mierzona automatycznie i przetwarzana na liczbę twardości Rockwella. W pozostałych metodach należy zmierzyć parametry podane w kolumnie 4. tabl. 4.2 i liczbę (miarę) twardości obliczyć, korzystając ze wzorów podanych w ostatniej kolumnie tej tablicy.

97