akty mowy13

.AKTY MOWY" 213

nie dzielą jeszcze o chceniu adresata, nowi istotnie Część ma. Bozważmy na ey jest ono skiero-cheieć zapalić*' czy łożeniu _? że właśnie

ta jest już implicite robił Z i nie chcąc

Pojęciami blisko spokrewnionymi^ prawem (i również wymagającymi odrębnego rozważenia) są jobowiązek i zobowiązanieJ toteż per formaty w gwarantuję, oparty, jak się wydaje, na pojęciu .^obowiązania, jest blisko spokrewniony z tymi, które są oparte na pojęciu prawa.    ,

Gwarantuję, że to

¹ będzie zrobione. = Zakładając, że chcesz, aby to było zrobione,

chcąc spowodować, żebyś mógł myśleć, że jestem zobo-wiązany^ spowodować, żeby to było zrobione* i żebyś ... ,    ...    mógł być pewnym, że to będzie zrobione;

mówię: to będzie zrobione.

RjL obietnica

% mkazćw, pozwo-leświ^eegę* że: ma 'od juego^hee. rSadrzędna to samo |nogj, nie rnjmnje jej

.aastępojąca

to musi bve

■aa. być rozważone rnkiem perfornia-bm inne:

Gwarancja z kolei jest blisko spokrewniona z obietnica./ W analizie obietnic nrzeprowad^onjej^rzez^uSeaide^znbowiazaiiie odgrywa istotna rolę. (Wśród dziewięciu warunków, które wypowiedź musi spełniać, ab w być obietnicą, Searle wymienia następujące: „ 7. Inter: ej ą m ówiącęgo jest, aby jego wypowiedź zobowiązywała :g;p,J^p:3yyko.nania.4anego--aktii; 8. Intencją mówiącego jest wywołać, u słuchacza wiedzę* iż wypowiedl.stan05?i z jego strony zobowiązanie do wykonania aktu.”

Gdybyśmy mieli zaakceptować tę analizę w pełni, musielibyśmy włączyć do naszej ekspłikacji obietnicy takie dwa komponenty: /heąc byó zobowiązanym do zrobienia tęgą. chcąc spowodować, żebyś wiedział, -że jestem, zobowiązany do zrobienia tegojjjfwydaje mi się, że wykraczałoby to znowu poza niezbędne minimum: jeden z tych komponentów (albo: jeden komponent tego rodzaju) może być potrzebny, ale nie dwa. Zaproponowałbym następuj ącą (szkicową) eksplikacj ę:

Obiecuję zrobić Z. — Zakładając, że chcesz, abym zrobił Z,

•    _:;.nic. ęhpąc. aie zrębie tego,/co chcesz, żebym zrobił,

chcąc spowodować, żebyś mógł myśleć, że jestem zobo-

wiązany to zrobić,

mówię; zrobię Z.    ^ł

■    ' "i

Pożądana pewność adresata, charakterystyczna dla gwi rancji, jest nieobecna w obietnicach,Regatywny komponent nie chcąc... łączy obietnice z pozwoleniem: pozwolenie i obietnica nie mają, jak. się wydaje* charakteru spontanicznych aktów, ale są raczej rezultatem ustąpienia presji (rzeczywistej łub potencjalnej) ze strony adresata/ / .

bcę_ ieł>y to. jprobiono,

r*ć, iebyś miał prawo

»#*ć,,    , J

■ i

- .-    .    OSTRZEŻENIA I GROŹBY, RABY I POUCZENIA ... . ,.

r*

/Według Searle ^?a, ostrzeżenie wyraża myśl, że dane zdarzenie nie leży w interesie słuchacza, rada — myśl, że jakieś zdarzenie leży w, interesie słuchacza. Formułując swoje „reguły szczerości” i „reguły przy gotowa-

Searle, op. cii., s. 60.