alpy3

angielskich, a także okazjonalnie (casus Twain) przez przedstawicieli innych narodowości. Ewolucję tej literatury widzi się zawsze w iwiązku z rozwojem turystyki i alpinizmu, jej oryginalność znajdując w odmienności i samodzielności przeżywania oraz opisywania gór*. Ma więc ta „literatura alpejskajTswe arcydziełaj Jciczc, ma swoje toposy i stereotypy, ma własne gatunkowe odmiany)(ważną tu rolę odgrywają relacje jo górskich wspinaczkach, poczynając od klasycznego dzieła tego gatunku: Horacego Benedykta de Saussure Voyages dans les Alpes, 1779-1796), ma nawet swoją literaturę trywialną i pornografię³. W periodyzacji „literatury alpejskiej” przywiązuje się jednakową uwagę do prądów i kierunków estetycznych i literackich, jak do chronologii rozwoju turystyki oraz alpinizmu, bowiem sposób widzenia gór w dużym stopniu zależny jest od tego, z jakiego miejsca się je ogląda - z dolin, ze szczytów, z kolejki linowej czy z alpejskiej ściany. Oczywiście z punktu widzenia metodologii nauki o literaturze takie wyodrębnianie ponadnarodowej czy wielonarodowej „litenM^y alpejskiej” może budzić pewne wątpliwości. Wspólnota cky identyczność tematu z metodologicznego punktu widzenia każą tu raczej mówić o jakimś aspekcie komparatystyki literackiej, nie jednak tej „literatury alpejskiej” lekceważyć ani pomniejszanH} znaczenia, choćby dlatego, że tworzy ona — pewnego rodzaju sUrel racką i kulturową europejską wspólnotę o dużej sile oddziaływam!. Potwierdza to fakt, iż w księgarniach szwajcarskich i nicmicckkjllś; dość często spotkać się można z opracowanymi w języku nicmiÓ^H

' Por. M. B a 11 e r i n i, Le roman de nontagne en France, B. Arthaud 1979 T. Schlender, Die Alpen in Mythen, Mdrclien und Erzdhlen, Ed. Knauf 1988; C. E. Engel, Mont Blanc vu parłeś Wcriyains et les alpinistes. Libra™ Plon 1965; C. E. E n g e I, La littirature alpestre en France et Angleterre ąim XVUF at XIX* siłcles, Paris 1930; J. Escarra, La montagne dans la littćmtuM ovant Lalpinisme, [w:] La montagne, Paris 1956, s. 376-390; B. K e m p f, La litt/mturr de montagne, tamże, s. 391-425.

¹ Por. N. H o n s z a, Modeme UnterHaltungslitenatur. Bestandsaufhahme —1 Thesen - Analysen, Wrocław 1980; P. Charmoz, Cime et chatiment, Ed. de la Brigandine 1982; P. Charmoz, La montagne ó seins nues, Paris 1980. Por. toż hasło Bergoman, [w:] G. yon W i 1 p e r t, Sachwórterbuch der Literatur, Stuttgart 1989, s. 88-89.